Zygmunt Pejsak

Państwowy Instytut Weterynaryjny – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach

Biegunki prosiąt, warchlaków i tuczników – przyczyny i zwalczanie

Część II. Kolibakterioza okresu okołoodsadzeniowego

oraz choroba obrzękowa

Jak wspomniano w poprzedniej części pracy, powstałe w wyniku naturalnego lub czynnego uodpornienia prośnych loch przeciwciała swoiste chronią prosięta przed kolibakteriozą do około 3 tygodnia życia. Termin ten jest niezupełnie ścisły, bowiem zależy od ilości przeciwciał znajdujących się w siarze oraz od ilości siary i terminu jej pobrania przez noworodki. Oznacza to, że niektóre prosięta chronione są nieco dłużej, inne zaś krócej.

Powstająca w około trzecim tygodniu życia „przerwa immunologiczna” jest istotnym czynnikiem wspomagającym uwidocznienie się kolibakteriozy tzw. II okresu, tzn. kolibakteriozy prosiąt 2-3 tygodniowych. Hodowcy zdający sobie sprawę z istnienia tzw. „przerwy immunologicznej” tzn. stanu, w którym dochodzi do zaniku przeciwciał matczynych – zaś poziom przeciwciał swoistych – czynnych – wytworzonych przez układ odpornościowy prosiąt – jest bardzo niski, chronią te zwierzęta przed wszelkiego rodzaju niekorzystnymi wpływami środowiska. Przede wszystkim należy pamiętać, że omawiany okres życia jest wyjątkowo niekorzystny do odsadzania prosiąt od matek.

Drugim ważnym czynnikiem, powodującym ujawnienie się biegunki w tym okresie życia, są błędy żywieniowe. W żadnym razie nie należy w tym czasie rozpoczynać dokarmiania prosiąt przy pomocy mieszanek pełnowartościowych czy też innych rodzajów pasz. Proces dokarmiania paszą stałą rozpoczynać należy nie później niż w 14 dniu życia świń. W takim przypadku w momencie spadku mleczności loch (około 3-4 tydzień po porodzie), a tym samym zwiększonego zapotrzebowania prosiąt na obce białko, ich układ trawienny będzie już w pewnym stopniu zaadoptowany do jego trawienia. Od pierwszych dni życia prosię winno mieć dostęp do czystej i ostałej wody do picia. Brak dostępu do wody w omawianym okresie powoduje, że prosięta starają się korzystać z wody zalegającej w zagłębieniach kojca. Pobrany w ten sposób płyn zakażony jest różnego rodzaju florą bakteryjną, w tym m.in. patogennymi pałeczkami okrężnicy – co usposabia do wystąpienia kolibakteriozy II okresu. Instalowanie poideł, najlepiej smoczkowych, uznać należy za jeden z istotnych elementów ochrony prosiąt przed zachorowaniami na omawianą chorobę.