Ekstruzja – jeden zabieg a wiele korzyści 4/2013

Mariusz Soszka

Doradca żywieniowy

Ostrówek

 

 Ekstruzja – jeden zabieg a wiele korzyści

 

Prestartery i startery są mieszankami, które oprócz smakowitości muszą dostarczać do organizmu prosięcia niezbędne składniki pokarmowe i energię w maksymalnie dostępnej formie, pozytywnie wpływać na rozwój anatomiczny i funkcjonalny układu pokarmowego, zabezpieczać przed występowaniem wszelakich schorzeń w okresie ich skarmiania, jednocześnie zapewniając bardzo wysoką jakość higieniczną.

 

Analizując skład komponentowy mieszanek dla prosiąt, można dostrzec w nich wiele różnych, czasem egzotycznych komponentów, począwszy od różnego rodzaju produktów mlecznych, poprzez materiały paszowe zaliczane do poszczególnych grup tj.: białek zwierzęcych, białek roślinnych, węglowodanów roślinnych, cukrów prostych, dwucukrów, tłuszczów, skończywszy na różnego rodzaju dodatkach paszowych. Zdarza się, że receptura mieszanki dla prosiąt, szczególnie ta, która zostaje ułożona z pojedynczych materiałów paszowych składa się z 30-40 komponentów, a czasem nawet więcej. Wszystkie te komponenty są bardzo ważne, wszystkie pełnią określoną funkcję w mieszance i bez nich dana mieszanka nie byłaby tak smaczna, tak strawna, a jej skarmianie nie byłoby tak efektywne. Biorąc pod uwagę procentową ilość poszczególnych komponentów używanych w mieszankach dla prosiąt, szczególnie starszych, największy udział stanowią zboża i śruty poekstrakcyjne, zwłaszcza sojowa.

 

Zboża i poekstrakcyjne śruty w żywieniu prosiąt

Ogólnie rzecz ujmując, komponenty roślinne w paszach dla prosiąt pod względem wartości odżywczej są najmniej cenne, ze względu na trudności z ich trawieniem i wykorzystaniem wynikającym z nie do końca rozwiniętego układu pokarmowego osesków i skomplikowaną budowę chemiczną składników pokarmowych pochodzenia roślinnego. Jednak ze względu na to, że w niedalekiej przyszłości zboża i śruty poekstrakcyjne będą stanowić główne składniki pasz dla warchlaków i tuczników, zaleca się stosowanie poekstrakcyjnej śruty sojowej i zbóż w mieszankach dla prosiąt, aby przyzwyczajać organizm do trawienia tych komponentów. Z praktycznego punktu widzenia nie da się ułożyć mieszanki bez zbóż i śrut poekstrakcyjnych, ale z drugiej strony, duży ich udział utrudnia odpowiednie bilansowanie składników pokarmowych w paszy, ponieważ pojawia się problem z ich odpowiednim wykorzystaniem i rozsądnym upakowaniem wszystkich składników pokarmowych, energii i poszczególnych dodatków paszowych w kilogramie mieszanki, sprawiając jednocześnie, żeby mieszanka była smaczna i odpowiednio strawna, i przyswajalna dla prosiąt.

 

 

Musimy pamiętać, że strawność mieszanki jest funkcją strawności wszystkich komponentów wchodzących w jej skład, a zatem dodając do prestarterów i starterów komponenty o niższej strawności, takie jak m.in. zboża i śruty poekstrakcyjne, obniżamy strawność całej mieszanki, dlatego firmy paszowe, chcąc zwiększyć strawność i przyswajalność składników pokarmowych, a jednocześnie poprawić smakowitość i jakość higieniczną komponentów, stosują różnego rodzaju zabiegi technologiczne zwiększające wartość pokarmową mieszanek m.in. granulowanie, mikronizację, kondycjonowanie, a nieliczne ekstruzję.

Ziarno kukurydzy w żywieniu świń – 11/2013

Krzysztof Lipiński
Katedra Żywienia Zwierząt i Paszoznawstwa
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Ziarno kukurydzy w żywieniu świń

W ostatnich latach w Polsce obserwuje się intensywny rozwój uprawy kukurydzy na ziarno. Kukurydza jest najważniejszym zbożem paszowym na świecie. Jej produkcja wynosi obecnie około 943 mln ton (prognoza Międzynarodowej Rady Zbożowej na sezon 2013/14).

W Polsce powierzchnia uprawy kukurydzy na ziarno w 2011 roku wyniosła 330 tys. ha, a na kiszonkę ponad 430 tys. ha. Według GUS powierzchnia uprawy kukurydzy na ziarno wynosi w tym roku 613 tys. ha, a na kiszonkę 450 tys. ha. Tegoroczne zbiory kukurydzy na ziarno szacowane są na 3,9 mln ton. 
Korzystnie przedstawia się przyszłość uprawy kukurydzy w kolejnych latach. Istnieją duże potrzeby i możliwości zwiększenia uprawy kukurydzy na kiszonkę dla zwierząt gospodarskich, jak również dla biogazowi. Zwiększana będzie również uprawa kukurydzy na ziarno, dla potrzeb paszowych i przemysłowych – produkcji bioetanolu, skrobi i wyrobów młynarskich. 
Kukurydza jest najważniejszym zbożem paszowym na świecie. Jest uważana za najlepsze zboże paszowe w żywieniu drobiu i świń, charakteryzujące się największą dostępnością energii i innych składników pokarmowych. W wielu mieszankach dla świń i drobiu jej udział może dochodzić do 70%. Jest bardzo jednorodnym zbożem, o stosunkowo małym zróżnicowaniu zawartości energii i białka. Ma najwyższą wartość energetyczną spośród wszystkich zbóż. Wynika ona z dużej zawartości skrobi i tłuszczu oraz małej włókna surowego (tab. 1).

Wartość i skład ziarna kukurydzy
Najważniejszym źródłem energii w ziarnie zbóż są związki bezazotowe wyciągowe – BAW (głównie skrobia), które w największej ilości występują w ziarnie kukurydzy – do 70%. Ponadto skrobia kukurydzy jest bardzo dobrze trawiona przez zwierzęta. Włókno surowe, główny czynnik odpowiedzialny za mniejszą strawność składników pokarmowych w ziarnie zbóż, występuje w najmniejszej ilości w kukurydzy i innych zbożach nieoplewionych (pszenica, żyto, pszenżyto). Najbardziej skoncentrowanym źródłem energii jest tłuszcz surowy. Spośród zbóż w największej ilości występuje w kukurydzy i owsie.