Skróty wybranych artykułów

Grzegorz Woźniakowski

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Wydział Nauk Biologicznych i Weterynaryjnych

Katedra Diagnostyki i Nauk Klinicznych

Perspektywy opracowania szczepionki przeciwko afrykańskiemu pomorowi świń (ASF). Czy jesteśmy już blisko?

Afrykański pomór świń (ASF) wystąpił w populacji dzików na terenie Rzeczpospolitej Polskiej prawie 8 lat temu w bezpośrednim sąsiedztwie granicy z Białorusią, która nadal utrzymuje oficjalny status kraju wolnego od tej epizoocji.

Stosunkowo wolny charakter dynamiki szerzenia się ASF w populacji dzików przez pierwsze 2 lata występowania choroby oraz pojedyncze ogniska ASF w przyzagrodowych stadach trzody chlewnej nie zwiastował znaczącego pogorszenia się sytuacji epizootycznej i wystąpienia po 6 latach wielu ognisk ASF w gospodarstwach świń na terenie Wielkopolski. Pomimo licznych starań Inspekcji Weterynaryjnej oraz stosowania różnorodnych środków zwalczania ASF poprzez racjonalne strategie odstrzału dzików, poszukiwanie i utylizację szczątków padłych zwierząt, stosowanie pułapek żywołownych, repelentów (Hukinol^®), ogrodzeń z siatek leśnych nie udało się w wystarczającym stopniu wyhamować dalszej ekspansji choroby do obszarów graniczących bezpośrednio z Niemcami. Fakt ten jest bezpośrednią przyczyną wystąpienia ASF na terytorium Niemiec ze względu na brak możliwości zahamowania migracji zakażonych dzików. Ogniska ASF, które wystąpiły w listopadzie 2021 roku u trzody chlewnej na terenie Meklemburgii-Pomorza wskazują na zbliżone czynniki mające wpływ na rozprzestrzenianie się wirusa, tj. przede wszystkim czynnik ludzki. Do 17 grudnia 2021 roku na terenie Niemiec potwierdzono 2990 ognisk u dzików oraz 4 ogniska u trzody chlewnej.

 Zygmunt Pejsak

 Uniwersyteckie Centrum Medycyny Weterynaryjnej UJ-UR w Krakowie

Jak zwalcza się ASF w Niemczech

Notatki z XI konferencji hyopatologicznej w Pawłowicach k. Leszna cz. I

  W dniach 8-9 października 2021 r. w pałacu Mielżyńskich w Pawłowicach k. Leszna odbyła się kolejna – 11. Ogólnopolska Konferencja z cyklu „Echa Kongresu”, zatytułowana „One Health” (Jedno zdrowie) i inne aktualne problemy w pracy lekarzy – specjalistów chorób świń”. Tegoroczna konferencja tradycyjnie nawiązywała tematycznie do zagadnień poruszonych na 12. Europejskim Sympozjum Zarządzania Zdrowiem Świń (ESPHM), które w formie on-line odbyło się w dniach 14-16.04.2021. Organizatorami sympozjum były Uniwersytety w Bernie i Zurychu. Stąd tradycyjny ogólny tytuł konferencji – Echa Kongresu.

Do udziału w konferencji „pawłowickiej” zostali zaproszeni tylko w pełni zaszczepieni przeciwko COVOID-19 lekarze weterynarii specjaliści chorób świń. Konferencję w tym roku współorganizowały Uniwersyteckie Centrum Medycyny Weterynaryjnej UJ-UR w Krakowie, Wydział Medycyny Weterynaryjnej i Nauk o Zwierzętach UP w Poznaniu, Wojewódzki Inspektorat Weterynarii w Poznaniu oraz Wielkopolski Oddział Polskiego Towarzystwa Nauk Weterynaryjnych (PTNW). W trakcie konferencji, w której udział wzięło około 240 lekarzy weterynarii z różnych regionów naszego kraju, uznani specjaliści z kraju i zagranicy wygłosili 12 referatów, odnoszących się w dużej mierze do tematów poruszanych na wspomnianej wyżej XII konferencji ESPHM.

Magdalena Kozera-Kowalska

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Czy dopłaty „na przetrwanie” będą skuteczne?

Wraz z pogarszającą się sytuacją na rynku trzody chlewnej i rosnącym niezadowoleniem rolników pojawiają się rządowe propozycje wsparcia dla tego sektora. Zapowiedzi chwalebne, jednak problem w tym, że zarówno rolnicy, jak i analitycy rynku uważają je za dalece niewystarczające, a przede wszystkim spóźnione.

Opinie te dotyczą również nagłaśnianego (i wprowadzonego w końcówce 2021 roku) narzędzia wsparcia krajowego zaplecza produkcji świń w postaci dopłat do loch (pod pewnymi oczywiście warunkami). Działanie to ma w zamyśle powstrzymać rolników przed wygaszaniem produkcji prosiąt w kraju, ale ma też być sygnałem mobilizującym dla pozostałych grup producentów trzody, by nie zawieszali działalności lub z niej nie rezygnowali przez okres kilku, może kilkunastu miesięcy. Taką informację otrzymali rolnicy po spotkaniach z nowym ministrem rolnictwa. Problem w tym, że sytuacja na rynku trzody tak w Polsce, jak i w UE może się nie poprawić w tak krótkim okresie. Przywoływany przez ministra okres „do przetrzymania” obecnej dekoniunktury trudno jest zweryfikować w oparciu o dostępne prognozy. Złe są zarówno te dotyczące sytuacji społeczno-gospodarczej i końca ogólnoświatowego kryzysu (który wcale nie wyhamowuje, zwłaszcza w obliczu kolejnej spodziewanej fali pandemii zmutowanego już koronawirusa), jak i te, które nawiązują do niskiej skuteczności budowania struktur organizacyjnych polskiego rynku trzody chlewnej (czego przykładem może być chociażby hodowla zarodowa).

Lek. wet. Maciej Perzyna

Psy do zwalczania ASF – nieoczywista oczywistość

Powoli zbliżamy się do ósmej rocznicy pojawienia się afrykańskiego pomoru świń w Polsce. Od pierwszych doniesień o potwierdzeniu choroby rozpoczęły się intensywne działania zmierzające do jej ograniczenia czy zwalczenia.

Działania te z roku na rok nabierają coraz większego rozmachu, obejmują coraz większy obszar kraju, coraz więcej producentów trzody chlewnej i innych członków społeczeństwa poznaje bezpośrednio czym jest ASF. Parafrazując XVIII-wieczną sentencję – ASF, jaki jest, każdy widzi. Czy jednak faktycznie każdy widzi? Wydaje się, że wszyscy patrzą, ale jedni nie widzą, a inni udają, że nie widzą. Pomimo coraz bogatszego dorobku naukowego zespołów badawczych pracujących w laboratoriach i prowadzących badania terenowe w Europie, Azji, Afryce, wciąż korzystamy z metodyki opartej na założeniach z 2014 roku. To błąd! Głupotą jest powtarzać te same, jak widać nieefektywne działania i oczekiwać odmiennych rezultatów.

W tym miejscu podkreślić należy, że zwalczenie ASF jest możliwe! Cechujący się porównywalną śmiertelnością pomór klasyczny świń zwalczono w Polsce w latach 90. Bez porównania bardziej zakaźną i łatwiej szerzącą się pryszczycę pokonano w latach 70. Wąglik, cechujący się środowiskową trwałością zarodników kilkunastokrotnie przekraczającą najbardziej pesymistyczne prognozy co do trwałości ASFV, był w dwudziestoleciu międzywojennym stwierdzany w 20 tys. przypadków rocznie. Teraz pojedyncze (!) przypadki identyfikuje się co kilka kilkanaście lat. Chorobę można zwalczyć, gdy trafnie określi się jej specyfikę, drogi szerzenia, wektory, rezerwuar, a działania podejmie w sposób planowy i kierunkowy. Tymczasem jest jak jest…

Witold Jan Wardal

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Jak zapewnić dobrostan trzody chlewnej w różnych systemach utrzymania?

W niniejszym numerze poruszymy zagadnienie dobrostanu w podstawowych systemach utrzymania trzody chlewnej.

Utrzymanie na głębokiej ściółce

Ten system utrzymania charakteryzuje się wysokim stopniem dobrostanu. Zwierzęta mają wygodne legowiska, do rzadkości należą urazy. Warunkiem niezbędnym jest ścielenie wystarczającej ilości słomy (fot. 1), co sprzyja przejawianiu prawidłowych zachowań i minimalizuje możliwość wystąpienia agresji. Świnie zajmują się słomą, a nie obgryzaniem ogonów innych osobników. Zaletą jest również wyraźne rozdzielenie strefy legowiskowej i żywieniowej (rys. 1). Z uwagi na różnicę poziomów tych stref, dojście odbywa się po schodkach, których sposób wykonania przedstawiono na rys. 2.

Wyposażenie kojca stanowią przegrody pomiędzy kojcami – w części legowiskowej pełne, o wysokości 135 cm, a na stanowisku żywieniowym przegroda pomiędzy kojcami ażurowa, od strony korytarza pełna z ażurowymi furtkami o wysokości 75 cm.

Zaopatrzenie w wodę zapewniają poidła zamontowane na ażurowych przegrodach pomiędzy kojcami w części żywieniowej…