Krzysztof Lipiński

Katedra Żywienia Zwierząt i Paszoznawstwa

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Efektywność preparatów enzymatycznych w żywieniu prosiąt

Wyniki licznych badań dowodzą, że wykorzystanie enzymów w żywieniu zwierząt monogastrycznych umożliwia zwiększenie strawności składników pokarmowych, co wpływa na podniesienie poziomu energii w mieszankach paszowych. Są one również użyteczne w eliminacji związków antyżywieniowych niepożądanych w dawkach pokarmowych.

Ze względu na niewystarczającą sekrecję enzymów trawiennych rozwijającego się przewodu pokarmowego oraz słabo rozwiniętą mikroflorę wspomagającą procesy trawienne, najbardziej uzasadnione i efektywne jest stosowanie enzymów paszowych u prosiąt.

Enzymy paszowe stosowane w żywieniu świń są ukierunkowane na różne materiały paszowe i związane z nimi związki antyżywieniowe. Podstawową grupę preparatów enzymatycznych stanowią tzw. enzymy zbożowe stosowane w dawkach z dużym udziałem określonego typu zbóż. Inną grupę stanowią preparaty enzymatyczne poprawiające strawność składników pokarmowych zawartych w wysokobiałkowych materiałach paszowych. Fitazy są kolejną grupą enzymów, których celem jest zwiększenie dostępności fosforu z materiałów paszowych pochodzenia roślinnego. Enzymy mogą być również stosowane poza przewodem pokarmowym jako jeden z elementów technologii poprawy wartości pokarmowej pasz.

Zboża, które są głównym źródłem energii w żywieniu świń, a także wysokobiałkowe pasze pochodzenia roślinnego (śruty poekstrakcyjne, nasiona roślin strączkowych), zawierają duże ilości różnych związków antyżywieniowych. Wśród nich znajdują się m.in. polisacharydy nieskrobiowe (NSP) oraz fityniany…

Grzegorz Woźniakowski

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Wydział Nauk Biologicznych i Weterynaryjnych

Katedra Diagnostyki i Nauk Klinicznych

Diagnostyka kliniczna i laboratoryjna afrykańskiego pomoru świń (ASF) –
potencjalne problemy w interpretacji wyników badań laboratoryjnych oraz możliwe scenariusze ich rozwiązania

Afrykański pomór świń (ASF) jest jedną z chorób zakaźnych świń oraz dzików, podlegającą obowiązkowi urzędowego zwalczania oraz zgłaszania jej występowania do odpowiednich organów administracji weterynaryjnej, w tym w ostatecznie do Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt (OIE).

Pomimo ponad 100 lat od pierwszego stwierdzenia choroby w Kenii w 1921 roku oraz wielu wysiłków podejmowanych w celu opracowania efektywnych środków zwalczania choroby, nadal stanowi ona poważne zagrożenie potencjalnie dla wszystkich regionów na świecie. Wartym wspomnienia jest fakt ponownego wystąpienia choroby po ponad 40 latach jej braku na terenie Republiki Dominikany czy Haiti, co wskazuje na ciągle niewielką wiedzę dotyczącą jej epidemiologii. Choroba „odradza” się prawdopodobnie na skutek zaniedbań w zakresie bioasekuracji oraz ciągle zbyt ograniczonej świadomości osób zaangażowanych w produkcję i obrót trzodą chlewną (Ryc. 1).

W związku z brakiem skutecznej szczepionki przeciwko ASF nadal jedynym środkiem prewencji szerzenia się ASF jest administracyjne zabijanie wszystkich świń w gospodarstwie, w którym na podstawie wyników badań laboratoryjnych potwierdzono chorobę. Ostatnie, wstępne wyniki badań w Wietnamie dotyczące zastosowania prototypu szczepionki przeciwko ASF na bazie rekombinowanego szczepu wirusa ASFV pozbawionego genu I177L, odpowiadającego za chorobotwórczość tego patogenu, są jedynie częściowo zadowalające, ponieważ wskazują na częściową protekcję poszczepienną pośród immunizowanych świń…

Krzysztof Lipiński

Katedra Żywienia Zwierząt i Paszoznawstwa

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Zakwaszacze w żywieniu prosiąt

Z uwagi na istotną rolę mikroflory przewodu pokarmowego w utrzymaniu zdrowia i wysokiej produkcyjności świń wzrasta zainteresowanie kwasami organicznymi jako dodatkami paszowymi, które oddziałują na mikroorganizmy zamieszkujące przewód pokarmowy (Suiryanrayna, Ramana 2015, Tugnoli i in. 2020).

Są one stosowane w żywieniu świń od ponad 50 lat, aczkolwiek mechanizm działania tych dodatków paszowych nie jest do końca poznany. Ponadto pojawiają się nowe kwasy organiczne oraz technologie ich stosowania. Zakwaszacze należą do jednych z najbardziej skutecznych dodatków paszowych w żywieniu prosiąt, co ma szczególne znaczenie w mieszankach bez terapeutycznej dawki tlenku cynku.

Kwasowość treści przewodu pokarmowego jest istotnym czynnikiem w utrzymaniu równowagi mikrobiologicznej. Bakterie patogenne przebywające w środowisku przewodu pokarmowego w ograniczonym zakresie rozwijają się w niskim pH. Kwasy organiczne znane są z silnego działania bakteriostatycznego. Z tego względu stosowanie w żywieniu zwierząt krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (short chain fatty acids – SCFA), średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych (medium-chain fatty acids – MCFA) i innych kwasów organicznych w większości ma związek z ich antybakteryjną aktywnością w mieszankach paszowych i przewodzie pokarmowym. Wiele badań wykazało korzystny wpływ zakwaszania na strawności i retencję składników pokarmowych. Większość kwasów może stanowić źródło energii. Mogą mieć również korzystny wpływ na budowę przewodu pokarmowego oraz funkcje układu immunologicznego…

Ewa Sell-Kubiak

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Możliwe ograniczenia płynące z selekcji w kierunku maksymalizacji
liczebności i masy miotu

W hodowli trzody obserwujemy, że wraz ze zwiększającą się liczebnością miotów hodowcy mają rosnące trudności z dotyczącym nich zarządzaniem i odchowem prosiąt.

Jest to związane chociażby z niewystarczającą liczbą sutków lochy czy odpowiednią laktacyjną dawką pokarmową w stosunku do bardzo licznego miotu. Powoduje to, że konieczne są interwencje ze strony hodowcy w celu zadbania o wykarmienie prosiąt do czasu odsadzenia. Jednak problematyczna jest również mniejsza masa urodzeniowa prosiąt i zwiększone ryzyko martwych urodzeń. Liczne mioty są także bardzo dużym obciążeniem energetycznym dla loch i bez dodatkowego wsparcia takie osobniki mogą mieć później problemy z wydajnością reprodukcyjną. Niemniej, liczebność miotu pozostaje cechą o wysokiej istotności ekonomicznej, a przez to nadal kontynuowana jest selekcja w kierunku jej zwiększania. Najlepiej w ostatnim czasie pokazują to wyniki ze stad duńskich, gdzie podawany jest wzrost z 11,7 żywo urodzonych prosiąt w roku 2000 do 17,5 w roku 2019 (Raport roczny SEGES, 2020)…

Grzegorz Woźniakowski

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Wydział Nauk Biologicznych i Weterynaryjnych

Katedra Diagnostyki i Nauk Klinicznych

Nowy wariant szczepu wirusa zespołu rozrodczo-oddechowego PRRSV 1-4-4 L1C – niedoceniane zagrożenie w hodowli trzody chlewnej w Europie

Zespół rozrodczo oddechowy świń (PRRS) stanowi poważny problem w produkcji trzody chlewnej na całym świecie, wpływający w znaczącym stopniu na opłacalność produkcji.

Choroba ma stosunkowo długą historię – jej pierwszego wykrycia i opisu dokonano w Stanach Zjednoczonych Ameryki (USA) w 1987 roku, gdy wspominano o niej jako „tajemniczej chorobie świń”. W latach 90. PRRS pierwotnie nazywano „chorobą niebieskiego ucha” ze względu na charakterystyczną wybroczynowość okolic uszu. Pierwsze skuteczne próby izolacji wirusa PRRS (PRRSV) miały miejsce w Holandii w 1991 roku. Wyizolowany czynnik etiologiczny zespołu chorobowego świń nazwano „Lelystad”. Równolegle w USA wyizolowano od świń szczep terenowy tego wirusa, który nazwano VR-2332. Po raz pierwszy nazwę PRRS sprecyzowano podczas Międzynarodowego Sympozjum PRRS w 1992 roku, w Saint Paul, Minnesota (USA). Czynnik etiologiczny (PRRSV) sklasyfikowano wówczas do rodziny Arteriviridae (do rodzaju Porartevirus) w obrębie rzędu Nidovirales wraz z rodzinami: Coronaviridae, Roniviridae i Mesoniviridae. Ze względu na wysoki stopień różnorodności genetycznej PRRSV wyodrębniono dwa warianty wirusa, tj. PRRSV-1 (znany jako genotyp europejski – 1) i PRRSV-2 (znany jako genotyp północnoamerykański – 2)…