Skróty wybranych artykułów

Witold Jan Wardal

Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Oddział w Warszawie

Ogrzewanie i dogrzewanie chlewni

Preferencje konsumentów w kierunku mięsa chudego wymusiły postęp genetyczny w hodowli świń, polegający na redukcji warstwy słoninowej. Co więcej, obecne linie krzyżówkowe charakteryzują się również słabszą okrywą szczecinową niż u ras tradycyjnych. Co to oznacza? Otóż to, że świniom jest po prostu zimno! A ponadto, w niczyim interesie (ani hodowcy, ani konsumenta) nie leży, aby na urośnięcie tucznika do wagi ubojowej czekać rok. Zatem chlewnia po prostu musi być ogrzana. 

Utrzymanie właściwej temperatury w prawidłowo zaizolowanej chlewni, zapewnienie wymiany powietrza adekwatnej do obsady zwierząt oraz zastosowanie racjonalnego ekonomicznie systemu ogrzewania – oto zadania specjalne dla hodowcy trzody chlewnej na okres późnej jesieni, zimy i wczesnej wiosny.

Nagrzewnice

W zależności od cen nośników energii, wielkości chlewni i grup technologicznych zwierząt można zastosować różne typy urządzeń: nagrzewnice olejowe na olej opałowy i gazowe, które mogą być przystosowane do eksploatacji z gazem ziemnym, propanem, LPG. Są one sterowane termostatycznie i posiadają zabezpieczenie przeciwwypływowe – dzięki temu nie ma możliwości ulatniania się gazu. Rozprowadzanie ciepłego powietrza w chlewni zapewnia wbudowany wentylator. Nagrzewnice dają dobre efekty pracy: szybkie i dosyć równomierne rozprowadzenie ogrzanego powietrza w całej przestrzeni. Najczęstszy zakres mocy to 40–150 kW, zatem istnieje możliwość dobrania odpowiedniego urządzenia do aktualnych potrzeb użytkownika. Aby zapewnić prawidłową pracę urządzenia, w zależności od jego mocy, ilość niezbędnego powietrza powinna wynosić od około 4000–8000 m³ na godzinę. Godzinowe zużycie gazu mieści się w najczęściej zakresie 3–8 kg…

Mariusz Soszka

Doradca żywieniowy, Ostrówek

Kondycja loch i działania wpływające na jej poprawę

W świetle definicji, kondycja zwierzęcia określa jego aktualny stan fizjologiczny, podlegający zmianom pod wpływem czynników środowiska zewnętrznego. Czynnikami wpływającymi na kondycję są stan odżywienia i wytrenowania zwierzęcia, jego stan fizjologiczny i stan zdrowia, a także warunki utrzymania oraz prowadzone zabiegi pielęgnacyjne.

Regularna ocena kondycji zwierząt umożliwia monitorowanie ich zdrowotności i poprawności warunków środowiskowych, w jakich są utrzymywane oraz określenie statusu żywieniowego. Jest to szczególnie ważne w przypadku loch, u których ocena kondycji powinna decydować o sposobie żywienia i możliwości przejścia do kolejnego etapu cyklu produkcyjnego. U loch kondycja ciała w dużej części rzutuje na uzyskiwane wyniki produkcyjne – m.in. na liczbę prosiąt urodzonych, odchowanych, przyrosty dobowe prosiąt ich zdrowotność, a także czas użytkowania zwierzęcia, dlatego też powinna być oceniana systematycznie. U świń wyróżnia się kondycję rozpłodową, opasową, wystawową lub głodową. Prawidłowej produkcyjności loch można oczekiwać wtedy, kiedy samica pozostaje w kondycji rozpłodowej. Kondycja opasowa oznacza zatuczenie zwierzęcia, a głodowa jego niedożywienie i często wyniszczenie.

Konsekwencje nieprawidłowej kondycji loch

Ocena kondycji ciała w przypadku loch powinna być prowadzona co najmniej 4 razy w ciągu cyklu produkcyjnego, w najbardziej newralgicznych jego momentach, tj. przed kryciem, w trakcie ciąży, po porodzie i przy odsadzeniu prosiąt…

Piotr Kołodziejczyk

Gniezno

Jak zabezpieczyć świnie przed zimą?

 Parafrazując przysłowie idzie luty podkuj buty, można by rzec – idzie zima zadbaj o świnie. Nawet w nowoczesnych chlewniach w naszym klimacie nie zawsze udaje się ochronić zwierzęta przed skutkami niskich temperatur i wysokiej wilgotności na dworze zimą. Co najistotniejsze, w takiej aurze świetnie mają się nasi przeciwnicy – patogeny odpowiedzialne za choroby najczęściej układu oddechowego – a nasze świnie miewają obniżoną odporność. Jak zatem obronić je przed niechybnym zachorowaniem?

Zabezpieczanie zwierząt przed skutkami zimowej aury można by podzielić na dwa etapy. Pierwszy to prewencja weterynaryjna – profilaktyka chorób charakterystycznych dla tego okresu roku oraz druga – zootechniczna – mająca na względzie utrzymanie jak najkorzystniejszych warunków środowiskowych w chlewni. Należy przyjąć obligatoryjnie, że obydwa są jednakowo ważne, a zaniedbanie, czy niedopełnienie któregoś spowoduje problemy zdrowotne w stadzie. Na nic szczepienie świń, jeżeli w chlewni będzie zbyt zimno i odwrotnie. Cóż z tego, że zapewnimy najlepszy możliwy komfort w pomieszczeniach dla zwierząt skoro wprowadzimy do nich chore zwierzęta.

Program na zimę

W stadach obciążonych takimi jednostkami chorobowymi jak mykoplazmoza wywoływana przez bakterie z rodzaju Mycoplasma hyopneumoniae, czy peluropneumonia, za którą odpowiada Actinobacillus pleuropneumoniae zazwyczaj prowadzi się szczepienia profilaktyczne. Warto szczególnie w okresie jesienno-zimowym przeanalizować wraz z prowadzącym stado lekarzem weterynarii programy profilaktyczne prowadzone w chlewniach, aby podawać preparaty w optymalnych momentach. Niekiedy okazuje się, że wprowadzenie nawet delikatnych korekt np. w terminie szczepienia, może spowodować lepszą reakcję na immunizację. Szczególnie jeżeli z powodu zimy zmieniły się warunki w chlewni, co ma zazwyczaj miejsce w budynkach starszego typu…

Jacek Mądrawski

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Warunki przechowywania nawozów naturalnych – nawozy płynne

Gnojowica to płynna, przefermentowana mieszanina odchodów (kału i moczu) zwierząt gospodarskich i wody, ewentualnie z domieszką niewykorzystanych pasz, pochodząca z chowu bezściółkowego.

Nawozy naturalne, choć niezbyt lubiane przez współczesnych rolników, są skuteczne, dobrze przyswajane przez rośliny oraz łatwe w pozyskiwaniu. Na ich niekorzyść przemawia głównie nieprzyjemny zapach, który może odstraszać właścicieli pola. Mimo tego coraz większa liczba rolników decyduje się na używanie w swojej pracy gnojówki lub gnojowicy, czyli znacznie tańszej alternatywy dla nawozów sztucznych. Aby właściwości nawozu były zachowane, należy jednak zadbać o jego właściwe magazynowanie.

Gnojowica świńska ma wyraźnie rzadszą konsystencję w porównaniu z gnojowicą bydlęcą. Wykazuje też skłonności do powstawania warstw osadzających się na dnie; są to warstwy składające się z niestrawionych składników mineralnych znajdujących się w domieszkach paszowych. W przypadku mieszanek paszowych bardzo bogatych w surowe substancje włókniste nie można wykluczyć powstawania na powierzchni kożucha. Gnojówkę i gnojowicę, niezależnie od skali prowadzonego chowu lub hodowli zwierząt, przechowuje się wyłącznie w szczelnych zbiornikach o pojemności umożliwiającej gromadzenie, co najmniej 6-miesięcznej produkcji tego nawozu. Zbiorniki te powinny być zbiornikami zamkniętymi od 1 stycznia 2011 r., w rozumieniu przepisów wydanych na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 2004 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623, z późn. zm.)…

Mariusz Soszka

Doradca żywieniowy, Ostrówek

Problemy z wilgotnym ziarnem

Znajomość parametrów fizycznych i chemicznych zbóż jest bardzo ważna zarówno na etapie zbioru, jak i później w trakcie przechowywania oraz przetwarzania ziarna. Czynnikiem, na który należy zwracać szczególną uwagę, ze względu na fakt, że bezpośrednio wpływa na trwałość przechowalniczą oraz właściwości technologiczne zbóż, jest ich wilgotność.

Wilgotność, czyli zawartość wody w ziarnie jest jednym z głównych czynników decydujących o intensywności procesów mikrobiologicznych, chemicznych i fizycznych zachodzących w ziarniakach. Zbyt wysoka wpływa na zwiększenie intensywności procesów wpływających na pogorszenie jakości analitycznej i mikrobiologicznej przechowywanych zbóż, zbyt niska wpływa na zwiększenie podatności zbóż na uszkodzenia podczas zbioru oraz wielkość frakcji śruty powstałej na skutek rozdrabniania. 

Wpływ wilgotności zbóż na jakość i efektywność zbioru kombajnowego

Ziarno zbóż niezależnie od pogody dojrzewa około 3–4 tygodni. W tym czasie zachodzą w nim różnego rodzaju procesy biochemiczne, z których najważniejszymi są przemiana cukrów prostych w skrobię i znaczny ubytek wody. Powszechnie praktykowany zbiór kombajnowy umożliwia opóźnienie zbiorów do czasu uzyskania przez ziarniaki dojrzałości rogowej, dzięki czemu pozyskuje się ziarno bardziej dojrzałe, charakteryzujące się niższą wilgotnością, a więc bardziej suche, bez zwiększenia strat związanych z obsypywaniem się, tak jak miało to miejsce dawniej przy stosowaniu zbioru prostymi maszynami. Zawartość wody decyduje nie tylko o poprawności zbioru ziarna, a w tym uzyskiwanych stratach i jego uszkodzeniach, ale także o przebiegu dalszych podstawowych czynności technologicznych związanych z czyszczeniem i magazynowaniem ziarna…