Skróty wybranych artykułów

Stefan Pawlak

Wielkopolska Agencja Zarządzania Energią Sp. z o.o.

Montaż instalacji odnawialnego źródła energii w gospodarstwie

Energia elektryczna zasila większość urządzeń stosowanych w gospodarstwie, dlatego kwestia zapewnienia niezawodności dostaw prądu może być problemem, zwłaszcza w obiektach o wysokim stopniu mechanizacji.

Tam, gdzie brak zasilania może doprowadzić do strat i niepożądanych przestojów, zwykle zapada decyzja o zakupie agregatu prądotwórczego. Uruchamiany jest on sporadycznie, jednak coraz częściej obserwowane ekstremalne zjawiska pogodowe, jak wichury czy długotrwałe upały, mogą stać się przyczyną wielu awaryjnych wyłączeń prądu i tym samym konieczności coraz częstszego uruchamiania agregatu.

Bezpieczeństwo energetyczne gospodarstwa można również zwiększyć poprzez instalację odnawialnego źródła energii (OZE). Aby zapewnić podtrzymanie zasilania w czasie wyłączeń prądu, układ taki należałoby dodatkowo wyposażyć w akumulatorowy system magazynowania energii. Koszt urządzeń magazynujących o pojemności rzędu 5 kWh to wciąż niestety wydatek prawie 20 tys. złotych, choć w USA ceny tego typu urządzeń są prawie o połowę niższe.

Jeśli przerwy w dostawie prądu z sieci będą dłuższe, bądź wymagane będzie zapewnienie większej mocy, wspomniany agregat okaże się niezastąpiony…

Zygmunt Pejsak

Państwowy Instytut Weterynaryjny – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach

Leptospiroza świń – problem rzeczywisty czy teoretyczny

Notatki z konferencji hyopatologicznej w Puławach cz. II

Niezwykle ciekawy wykład zaprezentował znany na całym świecie naukowiec z Wielkiej Brytanii profesor David Taylor z Uniwersytetu w Glasgow. Profesor Taylor był jednym z pierwszych auditorów podręczników dotyczących wyłącznie ochrony zdrowia świń.

Wśród jego znaczących osiągnięć wymienić należy przede wszystkim fakt odkrycia przez niego czynnika etiologicznego dyzenterii świń, który w ówczesnym czasie nazwano Treponema hyodysenterie.

Na wstępie swojego referatu, gość złożył hołd i wyrazy uznania dla doktora Stanisława Michny, swojego nauczyciela i poprzednika w Katedrze bakteriologii na Uniwersytecie Glasgow. Profesor Michna w 1972 roku wprowadził Profesora Taylora w dziedzinę badań i diagnostyki zakażeń powodowanych przez leptospiry. Gest Profesora Taylora uznać należy za znaczący i coraz rzadziej spotykany w naszym kraju. Tym bardziej warto na łamach „TCh” przybliżyć skomplikowane losy jednego z uznanych krajowych, ale pracujących za granicą naukowców.

Doktor Michna był Polakiem i lekarzem weterynarii, z dyplomem magistra bakteriologii uzyskanym na Uniwersytecie we Lwowie (wówczas leżącym w granicach Polski). Służył w polskiej armii na Froncie Wschodnim oraz był jednym z oficerów kwatery głównej w momencie przejęcia sił przez Rosjan. Udało mu się, wraz z kolegą uciec, a jak się później okazało, inni oficerzy z kwatery głównej zostali wywiezieni do Katynia. Po przebyciu okupowanej Europy doktor Michna, przeżywszy różne przygody podczas tej wędrówki, dotarł ostatecznie na Gibraltar, a potem do Edynburga, gdzie nostryfikował dyplom, uzyskując status członka RCVS (Royal College of Veterinary Surgeons) i wykładowcy z zakresu mikrobiologii w Szkole Weterynaryjnej na Uniwersytecie w Glasgow…

Dr n. wet. Piotr Kołodziejczyk

PZHiPTCh POLSUS

Kwasy organiczne potrzebne w żywieniu trzody chlewnej

Kwasy organiczne są od lat substancjami wykorzystywanymi z powodzeniem do konserwacji pasz dla zwierząt gospodarskich. Ich działanie hamujące rozwój niepożądanych mikroorganizmów i grzybów mamy dokładnie poznane. Dlaczego zatem dosyć sceptycznie podchodzimy do ich zbawiennego wpływu również na zdrowotność zwierząt? Czyżbyśmy niedowierzali ich skuteczności?

            Rynek dodatków paszowych w Polsce i Europie wciąż rośnie. Naukowcy oraz firmy prześcigają się w koncepcjach na poprawienie strawności i przyswajalności pasz. Wszystko przez postęp, jaki nastąpił w produkcji trzody chlewnej. Zwierzęta te rosną szybko, osiągając masę rzeźną w ok. 5 miesięcy od urodzenia, rodzą i odchowują po kilkanaście prosiąt w miocie. Intensyfikacja produkcji powoduje, że wciąż szukamy nowych rozwiązań na polepszenie wyników w chlewni. Tutaj bardzo pomocne okazało się dokładne rozpoznanie potrzeb pokarmowych każdej grupy wiekowej. Dzięki temu, dziś możemy precyzyjnie komponować dawki żywieniowe zapewniające optymalny wzrost oraz prawidłowy rozwój trzody chlewnej. Mało tego, dzięki odpowiedniemu bilansowi pasz i dodatków do mieszanek możemy aktywnie wpływać na zdrowotność naszych stad.

            Innym aspektem rozkwitu rynku dodatków paszowych jest wzrastający od kilkudziesięciu już lat poziom antybiotykoodporności bakterii chorobotwórczych, a co za tym idzie, zmniejszającej się skuteczności działania antybiotyków zarówno w terapii ludzi, jak i zwierząt. W miarę możliwości miejsce antybiotykowych stymulatorów wzrostu (zakaz stosowania w UE od 2006 r.) oraz chemioterapeutyków zajmują m.in.: bioasekuracja, zarządzanie stadami oraz strategie żywieniowe właśnie…

Witold Jan Wardal

Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Oddział w Warszawie

Środki techniczne dla bezpieczeństwa sanitarnego w chlewni

Nowoczesny chów i hodowla trzody chlewnej wymaga podjęcia bardzo przemyślanych działań i zastosowania środków technicznych w celu zapewnienia bezpieczeństwa sanitarnego. Świadczy o tym zarówno praktyka rolnicza, jak i analiza istniejących przepisów. Pewnym utrudnieniem dla rolników może być znaczna liczba wydanych aktów prawnych, dlatego zapoznanie się z poniżej przytoczonymi stanowić będzie niezbędną pomoc.

Bezpieczeństwo sanitarne w obrębie wnętrza budynku inwentarskiego

Podstawowym wymogiem, wynikającym z Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej (Dz.U. 2010 nr 56 poz. 344) jest, aby pomieszczenia, w których utrzymuje się zwierzęta oraz sprzęt używany przy utrzymywaniu tych zwierząt, wykonane były z materiałów nieszkodliwych dla zdrowia zwierząt, nadających się do łatwego mycia odkażania, oraz regularnie były czyszczone i dezynfekowane. Ponadto, z uwagi na to, że „naturalnym środowiskiem życia” bakterii są odchody zwierząt oraz niezjedzone resztki pasz, należy usuwać je z pomieszczeń tak często, aby uniknąć wydzielania się nieprzyjemnych odorów i zanieczyszczenia paszy i wody. Pomieszczenia inwentarskie powinny być zabezpieczone przed muchami i gryzoniami. Świnie wykazujące objawy chorobowe niezwłocznie otacza się opieką, a w razie potrzeby izoluje…

lek. wet. Paweł Wróbel

Specjalista Chorób Trzody Chlewnej i Rozrodu Zwierząt

Stres cieplny u tuczników

Lato jest dla wielu okresem urlopowo-wypoczynkowym, niestety dla większości hodowców świń jest zwiastunem nadchodzących kłopotów w hodowli. Okres letni wiąże się zwykle ze spadkiem przyrostów świń, zwiększona śmiertelnością oraz nadprodukcją gnojowicy. Wszystkie powyższe problemy produkcyjne związane są z pojawieniem się stresu cieplnego u zwierząt.

Według definicji, którą podaje Wikipedia stres jest definiowany w psychologii jako dynamiczna relacja adaptacyjna pomiędzy możliwościami jednostki, a wymogami sytuacji (stresorem; bodźcem awersyjnym),charakteryzująca się brakiem równowagi psychicznej i fizycznej. Podejmowanie zachowań zaradczych jest próbą przywrócenia równowagi. W terminologii medycznej natomiast stres jest zaburzeniem homeostazy spowodowanym czynnikiem fizycznym lub psychologicznym. Czynnikami powodującymi stres mogą być czynniki umysłowe, fizjologiczne, anatomiczne lub fizyczne.

Ogólna biologia stresu

Za powstawanie reakcji stresowej odpowiedzialne są dwa systemy biologiczne, tj. układ współczulny i oś podwzgórze-przysadka-nadnercza (oś PPN). Układ współczulny zostaje aktywowany już w pierwszych sekundach po zadziałaniu stresora i odpowiada za tzw. reakcję walki i/lub ucieczki. Pobudza on nadnercza do wydzielania dwóch podstawowych amin katecholowych, tj. adrenaliny i noradrenaliny. Uwolnienie wspomnianych substancji wywołuje między innymi takie skutki jak rozszerzenie źrenic, przyspieszenie tętna i oddechu oraz przyspieszenie akcji serca. Oś PPN zostaje aktywowana dopiero po minutach lub godzinach od zadziałania stresora. Podwzgórze wydziela hormon kortykoliberynę (CRH), który pobudza przysadkę do wydzielania hormonu kortykotropiny (ACTH). ACTH z kolei, pobudza korę nadnerczy do wydzielania glikokortykoidów (kortyzol, kortyzon, kortykosterol)…