Witold Jan Wardal

Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Oddział w Warszawie

Czym pokryć dach chlewni?

Do przekrycia i ocieplenia chlewni, a także innych budynków, mamy szeroki zakres możliwości: blachy, płyty warstwowe, włóknocementowe itp.), jednak przed dokonaniem wyboru warto poznać główne cechy tych materiałów.

Materiał przekrycia dachu chlewni poza głównym przeznaczeniem, jakim jest zabezpieczenie wnętrza budynku przed opadami atmosferycznymi oraz stworzenie odpowiedniego mikroklimatu, musi wykazywać się ognioodpornością. Zgodnie z prawem budowlanym, przekrycie dachu o powierzchni większej niż 1000 m² powinno być nierozprzestrzeniające ognia, a palna izolacja cieplna przekrycia powinna być oddzielona od wnętrza budynku przegrodą o klasie odporności ogniowej nie niższej niż RE15 (Dz.U. 2015 poz. 1422, Obwieszczenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 17 lipca 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie). A od strony technologii wykonania, warto pamiętać, że sposób wykonania więźby dachowej determinuje wybór przekrycia.

Dlaczego tak ważna jest ciepłochronność chlewni?

Trzoda chlewna jest wymagająca pod względem zapewnienia stabilnych warunków temperaturowych i to zarówno w ciągu całego roku, jak i doby. Dlatego chlewnia ocieplona, z prawidłowo działającą wentylacją, jest w stanie wypełnić jeden z podstawowych czynników opłacalności chowu świń – ograniczyć wydatki na ogrzewanie w chłodnych okresach. Niewystarczająca izolacja dachu i ścian chlewni powoduje wykraplanie się wilgoci na zimnych powierzchniach, skutkiem, czego następuje rozwój bakterii chorobotwórczych. Z kolei, przy zbyt wysokiej temperaturze w chlewni, tuczniki mają gorszy apetyt i wolniej przyrastają.

Krzysztof Lipiński

Katedra Żywienia Zwierząt i Paszoznawstwa,

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Żywienie tuczników – znaczenie białka

Wyniki produkcyjne uzyskiwane w tuczu zależą głównie od uwarunkowanej genetycznie ilości białka (w uproszczeniu mięsa) odłożonego w przyroście dobowym. Wielkość retencji białka osiąga maksymalny poziom przy masie ciała ok. 60-80 kg, a od masy 90-100 kg stopniowo obniża się.

Największe możliwości odkładania białka w przyroście mają knurki, następnie loszki, a najmniejsze wieprzki. Wielkość tego wskaźnika znajduje swoje odzwierciedlenie w stale rosnącej mięsności tuczników. Uwzględniając krzywą odkładania białka w tuszy, w pierwszym okresie tuczu żywienie powinno być bardzo intensywne (maksymalne wykorzystanie potencjału genetycznego), natomiast w drugim okresie, a szczególnie w końcowej fazie tuczu powinno być umiarkowanie intensywne.

Analizując oddziaływanie najważniejszych czynników żywieniowych, które mają wpływ na wyniki tuczu i umięśnienie tusz, należy wymienić zawartość białka i aminokwasów w mieszankach paszowych, koncentrację energii, zawartość tłuszczu i włókna surowego w mieszankach oraz rodzaj i sposób żywienia świń. Stały postęp genetyczny w zakresie tempa wzrostu i wykorzystania paszy wpływa na intensyfikację metabolizmu zwierząt oraz większe zapotrzebowanie na energię i składniki pokarmowe. Z tego względu w nowoczesnym żywieniu tuczników należy stosować mieszanki paszowe odznaczające się wysoką koncentracją energii i składników pokarmowych, ale również niską zawartością związków antyżywieniowych.

Zapotrzebowanie świń na składniki pokarmowe może być rozpatrywane w aspekcie wymagań dobowych i koncentracji składników pokarmowych w mieszance pełnoporcjowej. Zapotrzebowanie świń na aminokwasy zależy od wielu czynników oraz zmienia się w różnych okresach wzrostu i rozwoju zwierząt, zależy również od stanu fizjologicznego zwierząt. Zapotrzebowanie na aminokwasy podawane jest najczęściej w postaci ilości aminokwasów w kg mieszanki paszowej, aczkolwiek czasami, co jest bardziej prawidłowe, podawane jest w odniesieniu do wartości energetycznej (np. w g/1 MJ energii metabolicznej).

lek. wet. Paweł Wróbel

Specjalista Chorób Trzody Chlewnej i Rozrodu Zwierząt

Zaburzenia laktacji – zespół PDS

Termin PDS Postpartum Dysgalactia Syndrome – poporodowe zaburzenia laktacji właściwie zastąpił jeszcze do niedawna używany skrót MMA (Mastitis Metritis Agalactia) określający w mowie potocznej bezmleczność u loch. Termin PDS jest terminem dużo bardziej ogólnym i w odróżnieniu od MMA wskazuje na wieloczynnikowość problemów z mlecznością u loch i wskazuje, że problemom laktacyjnym nie zawsze towarzyszy mastitis – zapalenie wymienia i metritis – zapalenie macicy.

Spośród wielu potencjalnych czynników prowadzących do zaburzeń w produkcji i/lub wydzielaniu mleka na plan pierwszy wysuwają się czynniki infekcyjne oraz te, które promują czynniki infekcyjne do nadmiernego mnożenia się i wywierania presji zakaźnej na świnie.

Zaburzenia laktacyjne mogą być wywołane przez szereg mikroorganizmów, jednak główną rolę patologiczną w tych procesach pełnią bakterie. Spośród olbrzymiej ilości potencjalnie szkodliwych bakterii izoluje się głównie te należące do rodzin:

– Enterobacteriaceae – gdzie kluczowym przedstawicielem jest Escherichia coli – pałeczka okrężnicy, ale i Klebsiella pneumoniae oraz Enterobacter aerogenes,

– Staphylococcaceae – gronkowce – głównie Staphylococcus aureus – gronkowiec złocisty i Staphylococcus epidermidis – gronkowiec skórny,

– Streptococcaceae – paciorkowce – głównie Streptococcus equisimilis, Streptococcus agalactiae, Streptococcus dysgalactiae,

– Enterococcaceae – enterokoki – z Enterococcus faecalis i Enterococcus faecium.

Według wielu autorów, jak i obserwacji własnych, wynika, że to wszędobylska pałeczka okrężnicy – E. coli jest najistotniejszym czynnikiem bakteryjnym, który może prowadzić do zaburzeń laktacji u świń (do 70% przypadków terenowych). Pomimo dość obco brzmiących nazw pozostałych, potencjalnie szkodliwych bakterii, ich obecność w środowisku i/lub na skórze, w pochwie, czy w jamie ustnej świń jest rzeczą wręcz normalną. Większość z wymienionych bakterii nie jest bezwzględnie chorobotwórcza dla świń, tj. ich obecność nie jest jednoznaczna z wystąpieniem choroby. Spadek odporności zwierząt, związany na przykład ze stresem porodowym i/lub nadmierne namnożenie się potencjalnie szkodliwych bakterii w środowisku i/lub organizmie samego zwierzęcia może (ale nie musi) prowadzić do wystąpienia objawów chorobowych.

Marcin Majchrzak

Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach

Oddział w Warszawie

Magazynowanie zbóż i pasz

W gospodarstwach rolnych specjalizujących się w produkcji zwierzęcej ogromne znaczenie ma przechowywanie zbóż i pasz. Odpowiednio zmagazynowane ziarno oraz mieszanki paszowe są odporne na wzrost aktywności biologicznej, jaka może zachodzić w zgromadzonych surowcach. Konsekwencją tych procesów jest pogorszenie jakości pasz, przegrzanie, gnicie oraz pleśnienie. Aby zapobiec powyższym, do przechowywania pasz wykorzystuje się różnego rodzaju magazyny.

Zadaniem magazynu rolniczego jest ochrona przed stratami oraz umożliwienie zachowania cech produkcji rolnej. Ze względu na zmechanizowany zbiór zbóż, ziarno pozbawione jest możliwości naturalnego wysychania, przez co charakteryzuje się podwyższoną wilgotnością oraz temperaturą powyżej 18ºC. Może również zawierać sporą ilość zanieczyszczeń. Dlatego też, przed składowaniem ziarna zbóż w magazynach należy poddać je operacji czyszczenia oraz suszenia, w celu zminimalizowania strat wynikających z procesów w nich zachodzących.

Magazyny na zboże oraz pasze można podzielić na składowania podłogowego oraz silosy. Magazyny podłogowe są to pomieszczenia zadaszone, w których zboże lub pasza gromadzone są luzem na podłodze w pryzmach lub komorach.

Krzysztof Lipiński

Katedra Żywienia Zwierząt i Paszoznawstwa,

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Żywienie tuczników – znaczenie energii

Podstawowym celem produkcji trzody chlewnej jest uzyskanie mięsa wysokiej jakości. Istotne znaczenie ma jego ilość i jakość oraz walory prozdrowotne. W przypadku tuczników ważne jest takie ich żywienie, które zapewni wysokie przyrosty masy ciała, przy relatywnie małym zużyciu paszy na kilogram przyrostu oraz wysoką mięsność.

Efektywność produkcji tuczników uzależniona jest od takich czynników, jak: postęp genetyczny (rasa, linie genetyczne), wiek, płeć, żywienie, status zdrowotny zwierząt i warunki zoohigieniczne. W Polsce jest utrzymywanych obecnie wiele ras i linii genetycznych świń, których potencjał genetyczny jest zróżnicowany.

W strukturze pogłowia trzody chlewnej tuczniki stanowią największą grupę, a w strukturze kosztów produkcji świń najważniejszą pozycję zajmuje żywienie. Zakłada się, że w chwili obecnej, z uwagi na bardzo wysokie ceny ziarna zbóż, tłuszczów paszowych i pasz wysokobiałkowych, żywienie stanowi 70-75% kosztów produkcji. Dużą część kosztów żywienia stanowi energia. Z tego względu bardzo ważne znaczenie ma precyzyjne szacowanie wartości energetycznej materiałów paszowych oraz potrzeb energetycznych zwierząt.

Analizując oddziaływanie najważniejszych czynników żywieniowych, które mają wpływ na wyniki tuczu i umięśnienie tusz należy wymienić zawartość białka i aminokwasów w mieszankach paszowych, koncentrację energii, zawartość tłuszczu i włókna surowego w mieszankach oraz rodzaj i sposób żywienia świń. Stały postęp genetyczny w zakresie tempa wzrostu i wykorzystania paszy wpływa na intensyfikację metabolizmu zwierząt. Z tego względu w nowoczesnym żywieniu tuczników należy stosować mieszanki paszowe odznaczające się wysoką koncentracją energii i składników pokarmowych, ale również niską zawartością związków antyżywieniowych.