Uncategorized

Podobnie jak w ubiegłych latach Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa rozpocznie wypłacanie rolnikom zaliczek na poczet dopłat bezpośrednich 16 października i zakończy ten proces 30 listopada br. Zaliczki będą wypłacane z uwzględnieniem stawek podanych w rozporządzeniach Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Od 1 grudnia br. ruszy wypłata płatności końcowych i potrwa ona do 30 czerwca 2025 roku.

Przypomnijmy, że zgodnie z zapowiedziami ministra rolnictwa Czesława Siekierskiego zaliczki mają w pierwszej kolejności być wypłacane rolnikom z województw, które ucierpiały w wyniku wrześniowej powodzi.

Płatności bezpośrednie dla wszystkich państw członkowskich UE ustalane są w EURO. W krajach, które nie przyjęły EURO, płatności bezpośrednie przeliczane są na walutę krajową w oparciu o kurs opublikowany przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień roboczy września.

 Jak już wiadomo, kurs ten jest znacznie niższy od kursu z roku ubiegłego, a umocnienie złotego względem euro ma bezpośredni wpływ na obniżenie łącznej kwoty dopłat przeznaczonych na poszczególne rodzaje płatności w ramach PS WPR (przypomnijmy aktualny kurs wynosi 4,2788 PLN/EUR; kurs w analogicznym okresie roku 2023 wynosił 4,6283 PLN/EUR.)

Paradoksalnie, niższy kurs euro nakłada się na olbrzymie tegoroczne zainteresowanie ekoschematami, co widoczne jest zarówno w większej powierzchni deklarowanej przez rolników na ekoschematy (ponad 2,3 mln ha więcej niż w 2023 r,), jak i w trendzie kumulacji ekoschematów deklarowanych przez rolników na tych samych działkach (dla porównania: w roku 2023 na powierzchni 28% deklarowanych działek rolnicy realizują dwa lub więcej  ekoschematów; w roku 2024 ta powierzchnia z kilkoma ekoschematami wynosi już ponad 35%). Finalnie oznacza to, że w przeliczeniu na jedno gospodarstwo część rolników otrzyma w tym roku wsparcie na poziomie nieznacznie niższym, inne na podobnym, ale będą też gospodarstwa, które otrzymają wyższe wsparcie w stosunku do poziomu z ubiegłego roku. 

Podstawa prawna

Projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie stawki podstawowego wsparcia dochodów do celów zrównoważoności za 2024 r. https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12390155

Projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie stawki uzupełniającego redystrybucyjnego wsparcia dochodów do celów zrównoważoności za 2024 r. https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12390157

Projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie stawki uzupełniającego wsparcia dochodów dla młodych rolników za 2024 r. https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12390154

Projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie stawek płatności w ramach wsparcia dochodów związanego z produkcją za 2024 r. https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12390158

Projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie stawek płatności w ramach schematów na rzecz klimatu i środowiska za 2024 r. https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12390153

Projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie stawek przejściowego wsparcia krajowego za 2024 r. https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12390156

Europejski Bank Centralny opublikował 30 września kurs, po którym przeliczane będą płatności bezpośrednie oraz przejściowe wsparcie krajowe za 2024 rok. Wynosi on 4,2788 zł za 1 euro.

Zdjęcie: Adobe Stock

Od 20 do 22 września 2024 r. w wielkopolskich Bednarach odbywała się największa w Europie plenerowa wystawa rolnicza. 25. edycja tego wydarzenia zgromadziła przedsiębiorców związanych z branżą i rolników z kraju i z zagranicy. Wśród gości nie zabrakło ministra Czesława Siekierskiego i przedstawicieli podległych Ministerstwu Rolnictwa i Rozwoju Wsi instytucji, w tym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Międzynarodowa Wystawa Rolnicza AGRO SHOW organizowana jest przez Polską Izbę Gospodarczą Maszyn i Urządzeń Rolniczych od 1999 roku. To kompleksowe targi, podczas których można się zapoznać z aktualną ofertą firm zajmujących się produkcją przede wszystkim nowoczesnego sprzętu rolniczego, a także m.in. nasion, nawozów czy środków ochrony roślin.

Tak było i tym razem. W trakcie 3-dniowego wydarzenia dzięki m.in. rozmowom z ekspertami, uczestnictwu w interesujących szkoleniach, obserwowaniu pokazów różnych maszyn i innowacyjnych rozwiązań technologicznych każdy z odwiedzających miał szansę dowiedzieć się o branżowych nowinkach. Młodzi mogli wziąć udział w konkursie Student na Medal  (eliminacjach do krajowego etapu SkillsPoland i międzynarodowego EuroSkills), a doświadczeni dyskutowali z przedsiębiorcami i spotykali się z przedstawicielami instytucji związanych z rolnictwem. To oni uczestniczyli w debacie „Rolnictwo – system naczyń połączonych. Perspektywy współpracy”, w której ARiMR reprezentował zastępca prezesa Tomasz Nawrocki.

O działaniach pomocowych podejmowanych przez resort rolnictwa, skierowanych do poszkodowanych w wyniku powodzi rolników, poinformowali na dzisiejszej konferencji prasowej wiceministrowie Stefan Krajewski i Adam Nowak. – W tej chwili minister Czesław Siekierski jest na posiedzeniu Rady AGRIFISH w Brukseli, gdzie rozmawia o sprawach polskich rolników i zabiega o środki pomocowe z rezerwy rolnej UE – zaznaczył sekretarz stanu Stefan Krajewski.

– Od pierwszego dnia powodzi staramy się reagować i przygotowywać jak najlepsze rozwiązania. Pracujemy do późna, również w soboty i niedziele, bo teraz to nie są dni wolne od pracy – podkreślił sekretarz stanu Stefan Krajewski. –  Z wielu działek jeszcze nie zeszła woda. Cały czas analizujemy dostępne dane – dodał wiceminister.

– Ważne jest zapewnianie ciągłości pracy w gospodarstwach z produkcją zwierzęcą i teraz trwa badanie jakości pasz – podkreślił podsekretarz stanu Adam Nowak.

O pomocy rolnikom

Wiceminister Stefan Krajewski przypomniał, że prace w terenie koordynują Ośrodki Doradztwa Rolniczego. Natomiast Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa przygotowuje pasze, materiał siewny, wszystko, co jest potrzebne rolnikom, żeby mogli wznowić produkcję.

Sekretarz stanu Stefan Krajewski poinformował również, że na terenach objętych powodzią nie są prowadzone kontrole, za wyjątkiem tych dotyczących bezpieczeństwa żywności.

– Przygotowujemy Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa do jak najszybszych wypłat pomocy, czekamy na kurs euro z 30 września br., po którym przeliczane będą dopłaty bezpośrednie za 2024 r. – dodał wiceminister.

Podsekretarz stanu Adam Nowak poinformował, że wspierani są również strażacy-ochotnicy poprzez szybką dostawę sprzętu ze środków z funduszu składkowego KRUS w ramach ubezpieczenia społecznego rolników.

– Z tego samego funduszu są dofinansowane również wyjazdy kolonijne dla dzieci rolników (m.in. zielone szkoły) – dodał wiceminister.

Podsekretarz stanu Adam Nowak, który jest koordynatorem działań pomocowych w ramach resortu rolnictwa, poinformował, że w ramach prac zespołu przygotowywanych jest kilka rozwiązań dotyczących upraw. Chodzi o uprawy, które nie zostały zebrane, ale także o materiały zgromadzone w magazynach. One muszą być wycofane z rynku, a ich możliwe wykorzystanie to przeznaczenie do spalenia na cele energetyczne.

– Działania dotyczą również materiału siewnego oraz sanitacji i rekultywacji gleb, aby przywrócić możliwość prowadzenia na nich produkcji rolnej – dodał wiceminister.

Zwrócił przy tym uwagę, że sytuację na terenach dotkniętych powodzią muszą zdiagnozować komisje, a ich prace koordynują samorządy. Chodzi przede wszystkim o rzetelne oszacowanie start rolniczych i hodowlanych, co pozwali na uruchamianie działań pomocowych dedykowanych konkretnym potrzebom rolników.

Apel o nieutrudnianie pracy

Sekretarz stanu Stefan Krajewski odniósł się także do dzisiejszej interwencji poselskiej w resorcie posłów Anny Gembickiej i Krzysztofa Ciecióry.

Wiceminister podkreślił, że drzwi w ministerstwie są zawsze otwarte, ale w sytuacji wyjątkowej, w kryzysie powodzi, która swym zasięgiem objęła ponad 2,4 miliony osób, takie działania posłów są niedopuszczalne.

– Nie możemy pozwolić, aby powódź była wykorzystywana do celów politycznych. Naszym celem jest realna pomoc skierowana do rolników, którzy potrzebują wsparcia, a nie rozliczeń. Razem musimy przywrócić normalność, żeby nikogo nie pozostawić bez pomocy. Atakowanie nas za rzekome zaniedbania jest hipokryzją, zwłaszcza że podejmowaliśmy działania szybko i sprawnie – powiedział Stefan Krajewski.

Wiceministrowie poinformowali, że odpowiedź na interwencję poselską zostanie udzielona w odpowiednim czasie. – Nie ma teraz dla nas dni wolnych od pracy. Naszym wspólnym wrogiem jest obecnie czas potrzebny na przywrócenie potencjału produkcyjnego polskiej wsi – podkreślił podsekretarz stanu Adam Nowak.

W związku z wprowadzeniem 16 września 2024 r. stanu klęski żywiołowej w południowo-zachodniej części kraju Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przygotowało rozporządzenie, w którym uznaje ten obszar za objęty działaniem siły wyższej lub wystąpieniem nadzwyczajnych okoliczności.Zgodnie z przepisami rolnicy z tych terenów są zwolnieni z obowiązku złożenia w biurze powiatowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa pisemnego oświadczenia o wystąpieniu siły wyższej lub nadzwyczajnych okoliczności i zachowują prawo do otrzymania płatności bezpośrednich oraz płatności obszarowych, a także płatności leśnych lub zadrzewieniowych (o charakterze inwestycyjnym) w ramach II filaru Wspólnej Polityki Rolnej. Nie będą też wobec nich stosowane kary za niespełnienie wymogów dotyczących przyznawania płatności i norm warunkowości. Dotyczy to także zobowiązań w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (rolnośrodowiskowych, ekologicznych, zalesieniowych). Jednocześnie rolnicy ci zachowują prawo do otrzymania płatności z tytułu innych mechanizmów pomocowych (więcej o tym i innych formach pomocy – otwórz).

Decyzją ministra rolnictwa w rejonach dotkniętych powodzią zostają zawieszone planowe kontrole realizowane przez instytucje podległe MRiRW. Prowadzone będą jedynie kontrole dotyczące bezpieczeństwa żywności oraz pasz dla zwierząt (więcej – otwórz). Kontrole zostaną natomiast przeprowadzone w przypadku, gdy rolnik będzie tego oczekiwał, ponieważ od tego uzależniona jest wypłata należnych mu dopłat.

W przypadku zobowiązań podjętych na podstawie umowy o przyznaniu pomocy z PROW na lata 2014-2020 oraz Planu Strategicznego WPR na lata 2023-2027 zgłoszenie wystąpienia siły wyższej należy złożyć w jednostce ARiMR wyznaczonej do rozpoznania sprawy w terminie 15 dni roboczych od ustania stanu klęski żywiołowej.

Jeżeli w toczącym się postępowaniu administracyjnym rolnik nie dopełnił w terminie zobowiązań lub czynności wynikających ze skierowanych do niego wezwań, może złożyć wniosek o przywrócenie terminu. Taki dokument powinien zostać dostarczony w ciągu 7 dni od ustania stanu klęski.

Natomiast w przypadku prowadzonych postępowań dotyczących wsparcia przyznawanego na podstawie umowy w ramach PS WPR 2023-2027 oraz wsparcia inwestycyjnego przyznawanego na podstawie umowy w ramach PROW 2014-2020 prośbę o przywrócenie terminu należy złożyć w ciągu 14 dni od ustania stanu klęski żywiołowej.

Rolnicy będą też mogli ubiegać się w ARiMR o umorzenie wierzytelności lub rozłożenie ich na raty. Wierzytelność może być umorzona, jeżeli jej egzekucja zagraża egzystencji dłużnika, w przypadku gdy poniósł on szkody spowodowane m.in. przez powódź (z wyłączeniem tych powstałych w budynkach). Możliwe jest również rozłożenie wierzytelności na raty lub odroczenie terminu spłaty, jeżeli jest to uzasadnione względami społecznymi lub gospodarczymi.

Z kolei w przypadku Funduszy Europejskich dla Rybactwa na lata 2021-2027 w ramach Priorytetów 1-4, gdy beneficjent nie wypełni zobowiązań wynikających z umowy o dofinansowanie z powodu wystąpienia klęski żywiołowej, może:

• zwrócić się do Agencji niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od ustania siły wyższej, z wnioskiem o uznanie jej wystąpienia. Dokument ten musi zawierać dowody potwierdzające okoliczności wystąpienia i wpływu siły wyższej na realizację całego przedsięwzięcia lub jego części;
• wystąpić z prośbą o przywrócenie terminu na złożenie: wniosku o płatność, uzupełnień lub wyjaśnień. Dokumenty należy dostarczyć w ciągu 14 dni od ustania przyczyn, z powodu których nie można było dopełnić formalności, jednocześnie wywiązując się z nich.

Należy podkreślić, że nie jest możliwe przywrócenie terminów materialnoprawnych, np. terminu na złożenie wniosku o przyznanie pomocy.

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zapewnia, że wszystkie należne rolnikom płatności, leżące w gestii ARiMR, będą wypłacane jak najsprawniej. Sytuacja jest na bieżąco monitorowana, a stosowne działania podejmowane w zależności od jej rozwoju. Jeżeli chodzi o placówki terenowe Agencji, obecnie zamknięte są jedynie siedziby biur powiatowych w Kłodzku i Krośnie Odrzańskim. W przypadku pierwszego z nich obsługę spraw przejęło Biuro Powiatowe w Ząbkowicach Śląskich,  a drugie działa w budynku Starostwa Powiatowego w Krośnie Odrzańskim. Natomiast placówki, które były niedostępne wcześniej, są już czynne: 20 września wznowiło pracę Biuro Powiatowe w Nysie, a 25 września – Biuro Powiatowe w Lewinie Brzeskim.

Z danych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – PIB, przetworzonych przez ARiMR, wynika, że zalanych wodami powodziowymi zostało 68 tys. działek rolnych. Z tego na 27 tys. ha działek rolnych znajdują się niezebrane płody rolne z tego roku. Według danych ARiMR 4318 rolników jest pokrzywdzonych w wyniku powodzi, z czego ponad 3360 rolników odnotowało straty wynoszące ponad 30 proc. produkcji rolnej.