Uncategorized

O działaniach pomocowych podejmowanych przez resort rolnictwa, skierowanych do poszkodowanych w wyniku powodzi rolników, poinformowali na dzisiejszej konferencji prasowej wiceministrowie Stefan Krajewski i Adam Nowak. – W tej chwili minister Czesław Siekierski jest na posiedzeniu Rady AGRIFISH w Brukseli, gdzie rozmawia o sprawach polskich rolników i zabiega o środki pomocowe z rezerwy rolnej UE – zaznaczył sekretarz stanu Stefan Krajewski.

– Od pierwszego dnia powodzi staramy się reagować i przygotowywać jak najlepsze rozwiązania. Pracujemy do późna, również w soboty i niedziele, bo teraz to nie są dni wolne od pracy – podkreślił sekretarz stanu Stefan Krajewski. –  Z wielu działek jeszcze nie zeszła woda. Cały czas analizujemy dostępne dane – dodał wiceminister.

– Ważne jest zapewnianie ciągłości pracy w gospodarstwach z produkcją zwierzęcą i teraz trwa badanie jakości pasz – podkreślił podsekretarz stanu Adam Nowak.

O pomocy rolnikom

Wiceminister Stefan Krajewski przypomniał, że prace w terenie koordynują Ośrodki Doradztwa Rolniczego. Natomiast Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa przygotowuje pasze, materiał siewny, wszystko, co jest potrzebne rolnikom, żeby mogli wznowić produkcję.

Sekretarz stanu Stefan Krajewski poinformował również, że na terenach objętych powodzią nie są prowadzone kontrole, za wyjątkiem tych dotyczących bezpieczeństwa żywności.

– Przygotowujemy Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa do jak najszybszych wypłat pomocy, czekamy na kurs euro z 30 września br., po którym przeliczane będą dopłaty bezpośrednie za 2024 r. – dodał wiceminister.

Podsekretarz stanu Adam Nowak poinformował, że wspierani są również strażacy-ochotnicy poprzez szybką dostawę sprzętu ze środków z funduszu składkowego KRUS w ramach ubezpieczenia społecznego rolników.

– Z tego samego funduszu są dofinansowane również wyjazdy kolonijne dla dzieci rolników (m.in. zielone szkoły) – dodał wiceminister.

Podsekretarz stanu Adam Nowak, który jest koordynatorem działań pomocowych w ramach resortu rolnictwa, poinformował, że w ramach prac zespołu przygotowywanych jest kilka rozwiązań dotyczących upraw. Chodzi o uprawy, które nie zostały zebrane, ale także o materiały zgromadzone w magazynach. One muszą być wycofane z rynku, a ich możliwe wykorzystanie to przeznaczenie do spalenia na cele energetyczne.

– Działania dotyczą również materiału siewnego oraz sanitacji i rekultywacji gleb, aby przywrócić możliwość prowadzenia na nich produkcji rolnej – dodał wiceminister.

Zwrócił przy tym uwagę, że sytuację na terenach dotkniętych powodzią muszą zdiagnozować komisje, a ich prace koordynują samorządy. Chodzi przede wszystkim o rzetelne oszacowanie start rolniczych i hodowlanych, co pozwali na uruchamianie działań pomocowych dedykowanych konkretnym potrzebom rolników.

Apel o nieutrudnianie pracy

Sekretarz stanu Stefan Krajewski odniósł się także do dzisiejszej interwencji poselskiej w resorcie posłów Anny Gembickiej i Krzysztofa Ciecióry.

Wiceminister podkreślił, że drzwi w ministerstwie są zawsze otwarte, ale w sytuacji wyjątkowej, w kryzysie powodzi, która swym zasięgiem objęła ponad 2,4 miliony osób, takie działania posłów są niedopuszczalne.

– Nie możemy pozwolić, aby powódź była wykorzystywana do celów politycznych. Naszym celem jest realna pomoc skierowana do rolników, którzy potrzebują wsparcia, a nie rozliczeń. Razem musimy przywrócić normalność, żeby nikogo nie pozostawić bez pomocy. Atakowanie nas za rzekome zaniedbania jest hipokryzją, zwłaszcza że podejmowaliśmy działania szybko i sprawnie – powiedział Stefan Krajewski.

Wiceministrowie poinformowali, że odpowiedź na interwencję poselską zostanie udzielona w odpowiednim czasie. – Nie ma teraz dla nas dni wolnych od pracy. Naszym wspólnym wrogiem jest obecnie czas potrzebny na przywrócenie potencjału produkcyjnego polskiej wsi – podkreślił podsekretarz stanu Adam Nowak.

W związku z wprowadzeniem 16 września 2024 r. stanu klęski żywiołowej w południowo-zachodniej części kraju Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przygotowało rozporządzenie, w którym uznaje ten obszar za objęty działaniem siły wyższej lub wystąpieniem nadzwyczajnych okoliczności.Zgodnie z przepisami rolnicy z tych terenów są zwolnieni z obowiązku złożenia w biurze powiatowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa pisemnego oświadczenia o wystąpieniu siły wyższej lub nadzwyczajnych okoliczności i zachowują prawo do otrzymania płatności bezpośrednich oraz płatności obszarowych, a także płatności leśnych lub zadrzewieniowych (o charakterze inwestycyjnym) w ramach II filaru Wspólnej Polityki Rolnej. Nie będą też wobec nich stosowane kary za niespełnienie wymogów dotyczących przyznawania płatności i norm warunkowości. Dotyczy to także zobowiązań w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (rolnośrodowiskowych, ekologicznych, zalesieniowych). Jednocześnie rolnicy ci zachowują prawo do otrzymania płatności z tytułu innych mechanizmów pomocowych (więcej o tym i innych formach pomocy – otwórz).

Decyzją ministra rolnictwa w rejonach dotkniętych powodzią zostają zawieszone planowe kontrole realizowane przez instytucje podległe MRiRW. Prowadzone będą jedynie kontrole dotyczące bezpieczeństwa żywności oraz pasz dla zwierząt (więcej – otwórz). Kontrole zostaną natomiast przeprowadzone w przypadku, gdy rolnik będzie tego oczekiwał, ponieważ od tego uzależniona jest wypłata należnych mu dopłat.

W przypadku zobowiązań podjętych na podstawie umowy o przyznaniu pomocy z PROW na lata 2014-2020 oraz Planu Strategicznego WPR na lata 2023-2027 zgłoszenie wystąpienia siły wyższej należy złożyć w jednostce ARiMR wyznaczonej do rozpoznania sprawy w terminie 15 dni roboczych od ustania stanu klęski żywiołowej.

Jeżeli w toczącym się postępowaniu administracyjnym rolnik nie dopełnił w terminie zobowiązań lub czynności wynikających ze skierowanych do niego wezwań, może złożyć wniosek o przywrócenie terminu. Taki dokument powinien zostać dostarczony w ciągu 7 dni od ustania stanu klęski.

Natomiast w przypadku prowadzonych postępowań dotyczących wsparcia przyznawanego na podstawie umowy w ramach PS WPR 2023-2027 oraz wsparcia inwestycyjnego przyznawanego na podstawie umowy w ramach PROW 2014-2020 prośbę o przywrócenie terminu należy złożyć w ciągu 14 dni od ustania stanu klęski żywiołowej.

Rolnicy będą też mogli ubiegać się w ARiMR o umorzenie wierzytelności lub rozłożenie ich na raty. Wierzytelność może być umorzona, jeżeli jej egzekucja zagraża egzystencji dłużnika, w przypadku gdy poniósł on szkody spowodowane m.in. przez powódź (z wyłączeniem tych powstałych w budynkach). Możliwe jest również rozłożenie wierzytelności na raty lub odroczenie terminu spłaty, jeżeli jest to uzasadnione względami społecznymi lub gospodarczymi.

Z kolei w przypadku Funduszy Europejskich dla Rybactwa na lata 2021-2027 w ramach Priorytetów 1-4, gdy beneficjent nie wypełni zobowiązań wynikających z umowy o dofinansowanie z powodu wystąpienia klęski żywiołowej, może:

• zwrócić się do Agencji niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od ustania siły wyższej, z wnioskiem o uznanie jej wystąpienia. Dokument ten musi zawierać dowody potwierdzające okoliczności wystąpienia i wpływu siły wyższej na realizację całego przedsięwzięcia lub jego części;
• wystąpić z prośbą o przywrócenie terminu na złożenie: wniosku o płatność, uzupełnień lub wyjaśnień. Dokumenty należy dostarczyć w ciągu 14 dni od ustania przyczyn, z powodu których nie można było dopełnić formalności, jednocześnie wywiązując się z nich.

Należy podkreślić, że nie jest możliwe przywrócenie terminów materialnoprawnych, np. terminu na złożenie wniosku o przyznanie pomocy.

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zapewnia, że wszystkie należne rolnikom płatności, leżące w gestii ARiMR, będą wypłacane jak najsprawniej. Sytuacja jest na bieżąco monitorowana, a stosowne działania podejmowane w zależności od jej rozwoju. Jeżeli chodzi o placówki terenowe Agencji, obecnie zamknięte są jedynie siedziby biur powiatowych w Kłodzku i Krośnie Odrzańskim. W przypadku pierwszego z nich obsługę spraw przejęło Biuro Powiatowe w Ząbkowicach Śląskich,  a drugie działa w budynku Starostwa Powiatowego w Krośnie Odrzańskim. Natomiast placówki, które były niedostępne wcześniej, są już czynne: 20 września wznowiło pracę Biuro Powiatowe w Nysie, a 25 września – Biuro Powiatowe w Lewinie Brzeskim.

Z danych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – PIB, przetworzonych przez ARiMR, wynika, że zalanych wodami powodziowymi zostało 68 tys. działek rolnych. Z tego na 27 tys. ha działek rolnych znajdują się niezebrane płody rolne z tego roku. Według danych ARiMR 4318 rolników jest pokrzywdzonych w wyniku powodzi, z czego ponad 3360 rolników odnotowało straty wynoszące ponad 30 proc. produkcji rolnej.

Od 17 września do 17 października 2024 r. można się ubiegać o przyznanie pomocy finansowej na rozwój współpracy w ramach systemów jakości żywności. Środki na ten cel pochodzą z budżetu Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027.

Dofinansowanie skierowane jest m.in. do grup producentów rolnych, organizacji producentów, konsorcjów, spółek cywilnych, stowarzyszeń i spółdzielni. Przyszli beneficjenci wsparcia muszą wytwarzać na terytorium naszego kraju produkty rolne lub środki spożywcze przeznaczone bezpośrednio lub po przetworzeniu do spożycia przez ludzi i mieć ważne dokumenty potwierdzające prowadzenie produkcji w ramach określonego systemu jakości żywności. Wnioski można składać przez miesiąc, bo od 17 września do 17 października 2024 r., wyłącznie przez Platformę Usług Elektronicznych ARiMR (PUE).

Więcej informacji – otwórz

– ASF to nasz wspólna walka. Jej skuteczność zależy od współpracy wszystkich zaangażowanych instytucji – powiedział sekretarz stanu Jacek Czerniak, podczas dzisiejszego spotkania na temat zapobiegania ASF na terytorium Polski. W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Polskiego Związku Łowieckiego, Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, a także Ministerstw Infrastruktury i Finansów. W spotkaniu uczestniczył także Jakub Kubacki z-ca Głównego Lekarza Weterynarii oraz Wielkopolski Wojewódzki Lekarz Weterynarii.

Poruszone tematy

Tematem dzisiejszych rozmów była aktualna sytuacja epidemiologiczna w zakresie afrykańskiego pomoru świń (ASF) i konieczność podejmowania wspólnych działań  na rzecz zwalczania i zapobiegania dalszemu szerzeniu się tej choroby.

Podczas spotkania kontynuowano dyskusję rozpoczętą  w lipcu 2024 r. na temat potrzeby szkolenia psów do poszukiwania zwłok dzików oraz dostępności kontenerów chłodniczych do przetrzymywania tusz na obszarach objętych ograniczeniami z powodu ASF. Przedstawiciele PZŁ zapewnili, że takie szkolenia są realizowane i będą kontynuowane, a zakup chłonni jest uzależniony od uruchomienia możliwości finansowania ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Kolejnym tematem była potrzeba systematycznej redukcji populacji dzika i utrzymania zredukowanego poziomu tej populacji na poziomie gwarantującym ograniczenie ryzyka dalszego szerzenia się ASF na terenie kraju. Omówiono przygotowany przez Głównego Lekarza Weterynarii projekt „Krajowego planu działania dotyczącego zarządzania populacją dzików w ramach prewencji, kontroli i zwalczania afrykańskiego pomoru świń (ASF)” oraz opinię Państwowej Rady Ochrony Przyrody – Komisji ds. Ochrony Gatunków (PROP) do tego dokumentu.

Ustalono także, że prace nad Krajowym planem będą kontynuowana na poziomie eksperckim. MRiRW liczy na zbliżenie stanowisk uczestników tych działań i wypracowanie racjonalnych rozwiązań. 

Wymienione zostały także poglądy na temat potrzeby ograniczania migracji dzików oraz podsumowano działania kontrolne w zakresie szeroko rozumianej bioasekuracji. Poruszono kwestie związane z budową i utrzymaniem ogrodzeń ograniczających lub zatrzymujących migrację zwierząt oraz zamykaniem przejść dla zwierząt znajdujących się w pasach drogowych.

Uczestnicy spotkania, pomimo różnych poglądów w kwestiach metod ograniczania rozprzestrzenia się i zwalczania ASF, zgodzili się, że istnieje przestrzeń do współpracy w wielu obszarach. Poza kwestiami związanymi z redukcją populacji dzików istotny aspekt w trudnej walce z ASF to bioaseukuracja stosowana nie tylko przez samych rolników i myśliwych, ale także świadomość społeczeństwa, jak można unikać biernego przenoszenia wirusa ASF na znaczne odległości np. przez użytkowników lasów czy podróżnych. Kluczowym elementem jest promowanie właściwych zachowań poprzez kontynowanie kampanii informacyjnych i edukację w kwestii szeroko rozumianej bioasekuracji.

Minister Jacek Czerniak przypominał, że przewidziano pomoc dla rolników zarówno na refundację bieżących kosztów bioasekuracji, jak i inwestycje w bioasekurację.

Wnioski na przyszłość

Wiceminister Jacek Czerniak zachęcił wszystkich obecnych do odniesienia się do poruszonych podczas spotkania kwestii. Poprosił również o przekazanie mu wniosków w ciągu dwóch tygodni, w formie pisemnej.

– Nasza dyskusja budzi emocje, ponieważ temat ASF jest niezmiernie ważny – powiedział wiceminister Czerniak dziękując wszystkim obecnym za wartościową i merytoryczną dyskusję.

Uczestnicy spotkania podziękowali za możliwość wymiany poglądów na tym forum, doceniając jednocześnie zaangażowanie i współpracę na poziomie lokalnym, a przedstawiciele PZŁ zadeklarowali wsparcie Inspekcji Weterynaryjnej i MRiRW w działaniach na rzecz ograniczania rozprzestrzeniania się i zwalczania ASF.

Po etapie pierwszych intensywnych działań, podejmowanych przez wszystkie służby zarządzania kryzysowego, których priorytetem stało się zapewnienie bezpieczeństwa ludzi i zabezpieczenie funkcjonowania istniejącej infrastruktury, następuje etap szacowania strat i adekwatnie do gromadzonych danych – szybkiego, wielotorowego uruchamiania wsparcia logistycznego, rzeczowego oraz finansowego. Właśnie na tym etapie, do skoordynowanych prac dołącza Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, które przygotowało całościowy program działań kierowanych do rolników z terenów objętych powodzią.

W strategii realizacji różnorodnych form wsparcia Ministerstwo przyjęło 3 priorytety:

• rzetelne szacowanie start rolniczych i hodowlanych, pozwalające na uruchamianie działań pomocowych dedykowanych konkretnym potrzebom rolników;
• przez podległe Ministerstwu Ośrodki Doradztwa Rolniczego (ODR) uruchomienie przejrzystego systemu dystrybucji pomocy;
• pozyskanie dodatkowych funduszy na odbudowę zasobów rolnych – wniosek do KE o uruchomienie nadzwyczajnej pomocy dla producentów rolnych, w celu zrekompensowania poniesionych przez nich strat z powodu powodzi.

Realizacja tych filarów odbywa się w procesie ciągłym, tj.:

• Wszędzie tam, gdzie po przejściu fali powodziowej mamy już możliwość rozpoczęcia prac związanych z szacowaniem start rolniczych rozpoczynamy bezpośrednie spotkania w terenie. Dzisiaj (20.09) minister rolnictwa i rozwoju wsi Czesław Siekierski oraz jego zastępcy są obecni na spotkaniach z rolnikami. Sekretarz stanu Michał Kołodziejczak przebywa we Wrocławiu, gdzie uczestniczy w spotkaniu służb podległych Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi, podsekretarz stanu Adam Nowak jest na terenie województwa opolskiego, gdzie przez dwa dni będzie zbierał informacje od przedstawicieli lokalnych władz oraz samorządu rolniczego i bezpośrednio od poszkodowanych rolników. 
• Minister Czesław Siekierski w sobotę i niedzielę będzie prowadził rozmowy z przedstawicielami ośrodków doradztwa rolniczego oraz izb rolniczych z terenów klęski żywiołowej w województwach dolnośląskim i opolskim. Celem wszystkich spotkań jest zebranie rzetelnych informacji, realna analiza i wstępne szacowanie strat poniesionych w gospodarstwach rolnych oraz katalogowanie konkretnych potrzeb poszkodowanych.
• W niedzielę (22.09) w Opolskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Łosiowie, a następnie Dolnośląskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu odbędą się narady ministra Czesława Siekierskiego z przedstawicielami służb podległych MRiRW, ODR-ów oraz Izb Rolniczych.

Wprowadzamy skoordynowany system sieciowej pomocy poprzez podległe Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ośrodki Doradztwa Rolniczego, które przejmują funkcję koordynatorów wsparcia dla rolników i mieszkańców terenów wiejskich.

Tak tworzona sieć polepszy rolnikom dostęp do niezbędnych narzędzi pomocowych, usprawni przepływ informacji w ramach tworzonych baz szkód powodziowych oraz zapewni weryfikację rzetelności pozyskiwanych danych z terenów popowodziowych, co jest niezbędne wobec obserwowanych, wzmożonych aktywności dezinformacyjnych.

Obok koordynacji działań na terenach popowodziowych, kontynuowane są negocjacje na szczeblu UE.  Po weekendowych spotkaniach z rolnikami, wnioski dotyczące skali potrzeb i zakresu wnioskowanej pomocy, minister Czesław Siekierski zaprezentuje na poniedziałkowym (23.09) posiedzeniu Rady Ministrów Rolnictwa Unii Europejskiej. Przypominamy, że już 17 września minister skierował do Komisji Europejskiej polski wniosek o uruchomienie środków z rezerwy rolnej.

Dodatkowo informujemy, że rolnicy z innych części kraju deklarują konkretną formę pomocy, która jest weryfikowana przez przedstawicieli KRiR w województwach, a następnie kierowana do poszkodowanych gospodarstw i przejrzyście (na podstawie potwierdzeń odbioru) dystrybuowana. KRiR będzie organizował transport oferowanej pomocy dla poszkodowanych rolników – analogiczne wsparcie było już realizowane we współpracy ze Świętokrzyską Izbą Rolniczą dla gospodarstw rolnych z terenu województwa świętokrzyskiego, które zostały poszkodowane przez wiosenne gradobicie i deszcze nawalne.