CZY ROSJA WZNOWI IMPORT WIEPRZOWINY Z UE?

W 2016 r. rosyjski import wieprzowiny po raz kolejny obniżył się do niespełna 300 tys. ton, czyli do najniższego poziomu od 2000 r. Przyczyną spadku są restrykcje importowe. W styczniu 2014 r. Rosja wprowadziła zakaz przywozu unijnej wieprzowiny spowodowany pojawieniem się pierwszych ognisk afrykańskiego pomoru świń (ASF) w krajach bałtyckich i Polsce, w pobliżu granicy z Białorusią. W sierpniu 2016 r. Światowa Organizacja Handlu (WTO) orzekła, że rosyjski zakaz importu jest sprzeczny z normami międzynarodowymi Światowej Organizacji ds. Zdrowia Zwierząt (OIE) i łamie przepisy WTO. Rosja została zobligowana do zniesienia restrykcji. Panel ekspertów stwierdził, że unijne produkty wieprzowe są bezpieczne i nie ma podstaw do utrzymywania nieuzasadnionych barier w handlu przez Moskwę. We wrześniu 2016 r. Rosja złożyła odwołanie od tego werdyktu, jednak w dn. 23 lutego br. WTO odrzuciła odwołanie Rosji, utrzymując w mocy sierpniowe ustalenia. Zgodnie z powyższym, Rosja jest zobowiązana do wypełnienia zaleceń WTO i zniesienia restrykcji sanitarno-weterynaryjnych wobec importu unijnej wieprzowiny w ciągu 28 dni. Nawet jeśli zakaz ten zostanie zniesiony, UE nadal nie będzie mogła jednak wysyłać wieprzowiny na rynek rosyjski. Wynika to z kolejnych restrykcji o podłożu politycznym, wprowadzonych pierwotnie w sierpniu 2014 r. Dotyczą one zakazu importu do Rosji produktów rolno-spożywczych z UE, USA, Kanady i innych krajów zachodnich. Jednak żywiec hodowlany, podroby i tłuszcz wieprzowy nie zostały objęte tym embargiem, co oznacza, że ich wysyłki z UE do Rosji mogą w zasadzie zostać wznowione. W 2013 r. Rosja sprowadziła niemal 100 tys. ton podrobów wieprzowych i ponad 260 tys. ton tłuszczu wieprzowego, głównie z państw UE. W 2016 r. import podrobów na rynek rosyjski wynosił poniżej 9 tys. ton, a tłuszczu wieprzowego zaledwie 18 tys. ton. Największym dostawcą tych produktów były kraje Ameryki Płd. W 2016 r. UE eksportowała podroby wieprzowe głównie do Chin, co pozwoliło zrekompensować utratę rynku rosyjskiego. Jednak prognozy wysyłek do Państwa Środka na 2017 r. nie są już tak obiecujące, tak więc przywrócenie dostaw na rynek rosyjski byłoby bardzo wskazane. Mówi się również o zniesieniu szerszego embarga politycznego, jeśli rząd amerykański byłby w stanie poprawić stosunki z Rosją. W 2013 r., przed wprowadzeniem restrykcji, Rosja zaimportowała 620 tys. ton mięsa wieprzowego, z czego ponad połowa pochodziła z UE. W 2016 r. na rynek rosyjski trafiło 259 tys. ton podrobów i tłuszczu wieprzowego z Brazylii. Nawet jeśli Moskwa przywróci dostawy z UE, nie należy spodziewać się powrotu do ilości wysyłanych przed 2014 r. Rosyjska produkcja wieprzowiny rozwija się dynamicznie dzięki inwestycjom w fermy wielkotowarowe. W 2016 r. poziom wytwarzania wzrósł o ok. 10% do 2,9 mln ton, a w 2017 r. spodziewane jest dalsze zwiększenie o 4%. Rozwój produkcji następuje pomimo pojawiających się nadal ognisk afrykańskiego pomoru świń (ASF), co przyspiesza upadek małych gospodarstw przydomowych. Rosja ma również ambicje zwiększania eksportu wieprzowiny, co ma zapobiec nadpodaży na rynku wewnętrznym. ASF obecnie ogranicza dostęp Rosji do wielu rynków zagranicznych, w tym również do rynku chińskiego. W 2016 r. eksport rosyjskiej wieprzowiny wzrósł jednak czterokrotnie w skali roku do ponad 18,7 tys. ton. Rosja ma szansę stać się w najbliższych latach znaczącym eksporterem wieprzowiny, ograniczając coraz bardziej import.

Źródło: FAMMU/FAPA na podst. BPEX