Piotr Nowak

doktorant, Katedra Żywienia Zwierząt i Gospodarki Paszowej

Wydział Medycyny Weterynaryjnej i Nauk o Zwierzętach

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Mączka rybna w żywieniu trzody chlewnej

Mączka rybna jest komponentem paszowym stosowanym w żywieniu trzody chlewnej od wielu lat. Najczęściej produkuje się ją z całych ryb, w tym także z jednego gatunku, lub z odpadów powstających w procesie przetwórstwa rybnego, takich jak: głowy, wnętrzności, kręgosłup, łuski i płetwy, skóry oraz surowców i gotowych produktów nienadających się do spożycia. Gdy w 2003 roku wprowadzono zakaz stosowania mączek mięsno–kostnych, mączka rybna stała się jedną z nielicznych pasz pochodzenia zwierzęcego, dopuszczonych do stosowania w żywieniu świń.

W zależności, z jakiego gatunku ryb jest ona pozyskiwana, skład chemiczny mączek może być zróżnicowany. Normy żywieniowe zazwyczaj deklarują, że mogą zawierać 45–70% białka ogólnego, z czego ponad 90% to białko strawne, bogate w aminokwasy egzogenne. Wartość biologiczna białka w mączkach rybnych jest bardzo wysoka, prawdopodobnie najwyższa ze wszystkich mączek zwierzęcych. W jego skład wchodzą duże ilości lizyny, metioniny, a także tryptofanu i treoniny, czyli podstawowych aminokwasów egzogennych bilansowanych w żywieniu trzody chlewnej. Jednakże wartość białka może się zmieniać w zależności od rodzaju użytego surowca oraz technologii produkcji. Przy produkcji mączki rybnej surowce są podgrzewane i suszone. Działanie wysokich temperatur powoduje niszczenie mikroorganizmów patogennych m.in. Salmonelli, a także następuje częściowe odtłuszczenie surowca. Mączki rybne ponadto zawierają znaczne ilości tłuszczu (od 2 do 20%), dzięki czemu charakteryzują się wysoką koncentracją energii metabolicznej strawnej, która dla świń może wynosić nawet ponad 16 MJ/kg. Tłuszcze mączek rybnych zawierają dużo kwasów nienasyconych oraz wielonienasyconych, które poprawiają zdrowotność zwierząt. Minusem ich działania jest silne obniżenie jakości, smaku i zapachu tłuszczu świń nią żywionych…