Odpowiedzi na pytania z TCh numer 12/2011

Marylakulasinska podała, komentując wcześniejszy post mietko75, który miał kłopot z kupnem śruty rzepakowej, że w województwie warmińsko-mazurskim można kupić śrutę rzepakową, śrutę kukurydzianą, DDGS kukurydziany, wysłodki melasowane oraz młóto browarniane granulowane pakowane w big-bagach. Na tę informację zareagował nemezis pytając: „Maryla stosowałaś to młóto granulowane??? Może znasz skład??”

Czy młóto browarniane może być wykorzystywane jako składnik mieszanek paszowych w żywieniu świń? Spróbujmy odpowiedzieć nemezisowi na to pytanie.

W procesie warzenia piwa po odfiltrowaniu brzeczki przedniej w kadziach zaciernych pozostaje młóto browarniane, bardzo wartościowy produkt uboczny, z powodzeniem wykorzystywany jako pasza, głównie w żywieniu bydła. Świeże młóto browarniane zawiera 15-30% suchej masy i ma postać gęstej, wilgotnej śruty zbożowej, przypominającej wilgotną kaszę jęczmienną (do produkcji piwa najczęściej wykorzystywany jest słód jęczmienny).

Zachodzące podczas zacierania procesy hydrolizy powodują rozkład skrobi i części białek; produkty rozpadu przechodzą do brzeczki przedniej. Natomiast w młócie pozostają białka (ok. 75% s.m. młóta), bogate w lizynę i strawne jelitowo w 85%, tłuszcze, węglowodany nie rozłożone w procesie hydrolizy, głównie pozostałości skrobi, pentozany i związki pektynowe (ok. 20% s.m. młóta) oraz całe włókno (Tabela 1).

Ponieważ świeże młóto ulega szybkiej fermentacji, a przy tym łatwo kwaśnieje i pleśnieje, to chcąc je przechowywać przez dłuższy okres czasu trzeba poddać suszeniu, a potem w celu zmniejszenia objętości także granulowaniu. Suche zgranulowane młóto browarniane może być łatwo magazynowane, transportowane i wykorzystywane jako jeden ze składników mieszanek paszowych dla trzody chlewnej.

Kanadyjscy naukowcy z Uniwersytetu McGill w Montrealu przeprowadzili doświadczenie na tucznikach, podając im mieszanki paszowe zawierające różne ilości otrąb pszennych lub suszonego młóta browarnianego, zastępującego otręby (receptury mieszanek, Tabela 2). Pasze kontrolne nie zawierały otrąb i młóta (mieszanki 1 i 2). Do tuczu wstawiono warchlaki w wieku 9 tygodni i tuczono je do masy ciała ok. 90 kg.

Wyniki tuczu (dzienne przyrosty masy ciała i spożycie paszy) podano w Tabeli 3. Jak widać, zastąpienie otrąb pszennych w mieszankach paszowych nr 3-5 suszonym młótem (mieszanki paszowe 6-8) dało bardzo dobre rezultaty; średnie dzienne przyrosty tuczników w grupach 6-8 były wyższe o 40% przy nieco większym (o 12%) spożyciu paszy. Wykorzystanie paszy w grupach karmionych mieszankami z otrębami pszennymi wyniosło 4,69 kg paszy/kg przyrostu, a w grupach karmionych paszą z suszonym młótem 3,75 kg paszy/kg przyrostu (poprawa o ok. 20%). Autorzy doświadczenia sugerują, że suszone młóto wykazuje właściwości stymulujące tempo wzrostu świń, co pozwala na skrócenie okresu tuczu oraz poprawę wskaźnika wykorzystania paszy. Warto zwrócić uwagę, że zastosowanie w paszy jęczmienia łuszczonego (mieszanka 1) nie spowodowało poprawy tempa wzrostu, natomiast wyraźnemu obniżeniu uległo średnie dzienne spożycie paszy (mieszanka paszowa 1 zawierała mniej włókna w porównaniu do pozostałych mieszanek paszowych).

Niestety, głównie ze względu na dużą zawartość włókna i niewielką koncentrację energii, młóto browarniane ma ograniczone zastosowanie jako pasza dla świń. Najczęściej jest wykorzystywane jako pasza objętościowa, umożliwiająca „rozcieńczanie” energii metabolicznej w treściwych mieszankach paszowych. Suszone młóto browarniane może zastępować otręby zbożowe w żywieniu świń. Specjaliści zalecają podawanie świeżego młóta browarnianego lochom nisko prośnym w ilości do 4-5 kg/dziennie (ok. 1,3-1,6 kg suchego młóta/dziennie), natomiast tucznikom do 2-3 kg świeżego młóta dziennie (ok. 0,6-1 kg suchego młóta/dziennie).

Tabela 1. Wartość pokarmowa młóta browarnianego* w porównaniu do otrąb pszennych**

* Władysław Dylkowski: Browarnictwo. WSiP,1993

** Normy żywienia świń. PAN, Warszawa 1993

Tabela 2. Receptury doświadczalnych mieszanek paszowych podawanych tucznikom (do tuczu wstawiono warchlaki w wieku 9 tygodni i tuczono je do masy ciała ok. 90 kg)*

 * E.W.Crampton i L.E.Lloyd: The use of malt sprouts in the bacon hog ration. J.Anim.Sc. (1954), Vol. 13, str. 638-647

Tabela 3. Dzienne przyrosty masy ciała (w g) i spożycie paszy (w kg) przez tuczniki (do tuczu wstawiono warchlaki w wieku 9 tygodni i tuczono je do masy ciała ok. 90 kg)*

* E.W.Crampton i L.E.Lloyd: The use of malt sprouts in the bacon hog ration. J.Anim.Sc. (1954), Vol. 13, str. 638-647

Opr. ACONAR