Skróty wybranych artykułów z „Trzody Chlewnej” nr 2/2014

Małgorzata Kasprowicz-Potocka

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Maślany dodatek dla zdrowia

U zwierząt młodych istotne znaczenie dla prawidłowego rozwoju organizmu ma rozwój przewodu pokarmowego, a szczególnie nabłonka jelitowego. Najistotniejsze zmiany w strukturze jelita zachodzą w okresie po urodzeniu i odsadzeniu. Wynika to przede wszystkim ze zmiany rodzaju i formy pokarmu oraz stresu, jakiemu poddany jest młody organizm. Zmiany histologiczne i biochemiczne zachodzące w jelicie cienkim są najczęściej wynikiem spadku zdolności tra­wiennych i absorpcyjnych jelita, prowadzących do atrofii kosmków jelitowych lub zahamowa­nia proliferacji komórek w kryptach jelito­wych, a także do wystąpienia biegunek.

Maślany – substancje naturalne

Maślany są produktami naturalnymi powstającymi w organizmie na skutek działalności bakterii fermentacyjnych bytujących w dalszych odcinkach przewodu pokarmowego. Bakterie te rozkładają niestrawione składniki pokarmowe do lotnych kwasów tłuszczowych (tzw. LKT) (Schemat 1).

Lotne kwasy tłuszczowe są źródłem około 60-70% energii dla zwierząt monogastrycznych. W okrężnicy u świń stosunek kwasu octowego do propionowego i masłowego wynosi, jak: 55 : 30 : 15 (% LKT). Lotny kwas masłowy (podobnie jak inne kwasy) ulega w jelitach absorpcji przez dyfuzję pasywną. Maślany wchodzą ponadto w przemiany biochemiczne podczas cyklu kwasu cytrynowego i są przekształcane do acetylo-CoA. W przewodzie pokarmowym tworzą bowiem warunki sprzyjające rozwojowi bakterii kwasu mlekowego (Lactobacillus spp. i Bifidobateria spp.), ograniczając kolonizację jelit przez bakterie gram ujemne (E. coli i Salmonella) oraz hamując namnażanie grzybów. Kwas masłowy w połączeniu z niektórymi minerałami (np. miedzią czy cynkiem) nabiera właściwości przeciwbakteryjnych i fungistatycznych, co hamuje biegunki i przyspiesza gojenie nadżerek.