Eugeniusz R. Grela

Instytut Żywienia Zwierząt Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie

Możliwości optymalizacji żywienia świń a nowoczesne normy

Normy, czyli ogólne zalecenia do stosowania w praktycznym żywieniu świń, dotyczą zarówno ustalenia potrzeb pokarmowych na energie, białko i aminokwasy oraz składniki mineralne i witaminy jak i możliwości ich pokrycia (zbilansowania) w mieszankach lub zestawach paszowych.

Dążąc do optymalizacji żywienia świń należy uwzględnić, m.in. nowoczesne systemy wartościowania pasz i określenia potrzeb pokarmowych w postaci norm, które oparte są na głębokiej wiedzy fizjologicznej i genetycznej zwierząt przy uwzględnieniu warunków środowiskowych ich przebywania. Wiele krajów posiada takie nowoczesne narzędzie służące żywieniu świń. W Polsce wykorzystać można normy amerykańskie (NRC, 1998), niemieckie (DLG, 2006) oraz holenderskie (CVB, 2008). Normy te ujmują zapotrzebowanie świń na energię (metaboliczną lub netto), białko i aminokwasy strawione do końca jelita cienkiego oraz składniki mineralne i witaminy. Nasze (polskie) normy wydane w 1993 roku są już mało aktualne i istnieje potrzeba ich pilnego uaktualnienia w stosunku do zalecanego dobrostanu oraz wartości genetycznej populacji świń utrzymywanych w Polsce.

Potrzeby pokarmowe świń oraz wartość pokarmowa pasz podlegają ciągłym doskonaleniom, wynikającym z postępu hodowlanego zwierząt, dokładności szacowania zapotrzebowania na poszczególne składniki pokarmowe, zawartości składników pokarmowych w materiałach paszowych, zmieniających się wymagań konsumenta przesuniętych na większe zaopatrzenie w mięso niż tłuszcz oraz konieczność ochrony środowiska. To ostatnie zagadnienie, obok efektów produkcyjnych, nabiera coraz większej troski, zwłaszcza w ograniczaniu wydalania do środowiska niektórych składników mineralnych (P, Se, Cu) oraz produktów przemiany azotowej (amoniak, siarkowodór, merkaptany i inne).

Są to zatem cele i zagadnienia istotne dla producenta trzody chlewnej, które finalnie mogą rzutować na efektywność czy też opłacalność tego typu produkcji zwierzęcej. Aby efektywnie i racjonalnie żywić zwierzęta należy możliwie jak najdokładniej oszacować potrzeby pokarmowe na składniki pokarmowe. Dotyczy to poziomu białka i aminokwasów egzogennych, składników mineralnych i witamin oraz energii. Im bardziej dokładnie zostaną oszacowane potrzeby pokarmowe zwierząt, tym efektywniej można będzie żywić świnie i liczyć na zysk z tej produkcji.