Ryszard Pleskot, Poznań 

Obiekty towarzyszące w gospodarstwie

W gospodarstwie rolnym nieodzownymi budowlami są hale, wiaty, garaże, służące do przechowywania maszyn rolniczych, ciągników, siana i słomy, okopowych, ziarna zbóż, pasz, nawozów mineralnych itd. w krótkim, jak i długim okresie magazynowania.

Obiekty tego typu mogą być wykorzystywane jako powierzchnie produkcyjne np. sortownie owoców i warzyw, wstępna obróbka, miejsce ekspedycji płodów rolnych. Chronią składowane w nich maszyny i urządzenia rolnicze a także płody rolne przed deszczem i śniegiem. Szczególnie dobrej opieki i zabezpieczenia przed wilgocią i opadami wymagają nowoczesne maszyny, bogato wyposażone w urządzenia elektroniczne. Obecnie jest wiele możliwości budowy wiat czy garaży dla maszyn lub innego przeznaczenia. Z tego względu, obiekty towarzyszące, jak hale, wiaty i szopy są nieodzownymi budowlami w każdym gospodarstwie rolnym.

Uwarunkowania prawne

Zgodnie z Prawem Budowlanym, pozwolenia na budowę nie wymaga budowa budynków gospodarczych, wiat i altan o powierzchni zabudowy tylko do 10 m2, przy czym łączna liczba tych obiektów nie może przekraczać dwóch na każde 1000 m2 działki. Wiata przeznaczona na maszyny lub produkty rolnicze (siano, słoma itd.) najczęściej posiada powierzchnię większą niż 10 m2, wtedy potrzebne jest uzyskanie pozwolenia na budowę. Aby je uzyskać, musi być zaktualizowana mapa geodezyjna działki, projekt budowlany (4 egzemplarze) i decyzja o warunkach zabudowy (nie jest wymagana w przypadku aktualnego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego).

Wybór miejsca

Bardzo dobrym, tanim i funkcjonalnym rozwiązaniem jest dobudowanie wiaty do istniejącego budynku tak, aby był łatwy dojazd i manewrowanie maszynami doczepionymi do ciągnika. Wówczas ściana budynku wykorzystana jest jako jedna z podpór konstrukcji dachu jednospadowego a podjazd jest krótki. W praktyce, tak korzystne rozwiązanie nie zawsze jest możliwe. Wtedy wiatę należy usytuować na działce jako budynek wolnostojący, w taki sposób, aby zapewnić łatwy i dogodny do niej dojazd. Przed wiatą należy zapewnić miejsce na plac manewrowy, który bardzo ułatwia transport wewnętrzny i zewnętrzny. Budynki jednospadowe bardzo często buduje się wzdłuż granicy z sąsiadem, zachowując minimalną odległość 4 m. Można budować w granicy działki, jeżeli sąsiad wyrazi na to pisemną zgodę.

Wielkość wiat

Wymiary wiat uzależnione są przede wszystkim od wielkości dysponowania wolnym miejscem na działce siedliskowej a także od przeznaczenia funkcjonalnego – co ma być przechowywane. Jeżeli maszyny oraz sprzęt i urządzenia do produkcji rolnej, to wiata może być typu otwartego. Przy przechowywaniu produktów rolniczych wskazane jest wyposażyć wiatę w ściany osłonowe – typ półotwarty. Wiaty otwarte nie posiadają ścian osłonowych, a tym samym koszty budowy będą niższe. W przypadku zmiany jej przeznaczenia funkcjonalnego montujemy ściany osłonowe typu lekkiego, wykonane z blachy stalowej lub płyt warstwowych. Pokrycie dachowe dodatkowo się ociepla i po takiej przebudowie wiata staje się halą produkcyjną np. sortownią owoców i warzyw czy przechowalnią produktów rolniczych. Wówczas nieodzowne jest podłączenie takiego budynku do sieci elektrycznej. Przed przystąpieniem do projektowania wiaty najlepiej jest dokładnie zmierzyć wymiary gabarytowe maszyn, które mają być w niej przechowywane. Najwyższą maszyną w gospodarstwie jest kombajn zbożowy, H – 4 m, S – 3 m, L – 7 m (H – wysokość, S – szerokość, L – długość). Większość innych maszyn jest znacznie niższa i nie przekraczają one wysokości 2,5 m i szerokości 2,5 m. Dla tych maszyn najmniejszy wymiar boksów wjazdowych to 2,7 x 3m (H x S). Należy budować wiaty o różnych wysokościach dla grupy maszyn lub wykorzystać rozwiązanie z asymetrycznym dachem dwuspadowym i słupami, gdzie pod krótszą połacią dachową jest większy prześwit między okapem dachu a podłożem, druga część okapu jest znacznie obniżona.