Sebastian pyta: Czy można prosić o krótkie przedstawienie podstawowych problemów dotyczących różnic w programie żywienia loch prośnych i karmiących?

Wielu rolników produkujących prosięta ma problem z prawidłowym ułożeniem, a potem realizacją w codziennej praktyce, programu żywienia loch prośnych i karmiących. Problem polega głównie na tym, że lochom prośnym musimy ograniczać dzienną dawkę specjalnie przygotowanej dla nich paszy, natomiast lochy karmiące powinny spożywać jak największe ilości zupełnie innego rodzaju paszy, przeznaczonej dla loch w okresie laktacji. 

Chociaż na temat programu żywienia loch prośnych i karmiących napisano pewnie setki artykułów oraz wydano dziesiątki książek i broszur, spróbujmy jeszcze raz w kilku słowach przypomnieć sobie, w jaki sposób te trudne problemy skutecznie rozwiązać, aby uzyskać maksymalne wskaźniki produkcyjne obejmujące proces rozrodu świń.

Przede wszystkim należy zadbać o to, aby loch prośnych nie przekarmiać! Okazuje się bowiem, że większość rolników podaje swoim lochom prośnym większe dzienne porcje paszy aniżeli wynika to z ich zapotrzebowania. Postępowanie takie tłumaczą, a często wręcz usprawiedliwiają, wieloma różnymi powodami, z których najczęściej przytaczanym jest przekonanie, że locha prośna utuczona w okresie ciąży powinna urodzić dużą liczbę prosiąt o wyższej masie ciała. Locha karmiona zbyt małymi dawkami paszy z pewnością urodzi drobne prosięta – przyznaje bardzo wielu rolników.

Niestety, argument ten jest bardzo daleki od prawdy, i może dotyczyć wyłącznie tych loch, które po okresie laktacji mają bardzo kiepską kondycję i niską masę ciała, a z różnych powodów zostały skutecznie zainseminowane i są prośne.

Lochy prośne nie powinny być zatuczone, ale nie powinny też być pozbawione niezbędnej dla nich i rozwoju płodów porcji niezbędnych składników pokarmowych, które gwarantują najwyższą wydajność rozrodczą. Powszechnie wiadomo, że poród u loch w prawidłowej wadze przebiega dużo sprawniej. Ponadto lochy te z reguły chętnie spożywają duże ilości paszy w okresie laktacji, co z kolei pozwala produkować im większe ilość mleka, dzięki czemu prosięta w dniu ich odsadzania mają wyższą masę ciała, a lochy po odsadzeniu chętniej i wcześniej wchodzą w ruję. Te podstawowe prawdy zostały wielokrotnie potwierdzone nie tylko w licznych badaniach, ale także w praktyce fermowej.

Powszechnie przyjmuje się, że dziennie locha prośna powinna spożyć ok. 2,5 kg typowej paszy przeznaczonej specjalnie na ten okres i chociaż większość rolników pewnie doskonale wie o tym, to w praktyce niektórzy z nich podają swoim prośnym lochom dawkę przekraczającą 3 kg paszy dziennie, a niekiedy nawet większą! O tym, czy dzienna dawka paszy dla danej lochy prośnej powinna być nieco mniejsza niż 2,5 kg, czy nieco większa, należ oszacować przy pomocy 5-cio punktowej skali oceny kondycji dla każdej lochy w stosunku do wzorca dla loch w danym okresie produkcji. Wskaźnik oceny powinien kształtować się na poziomie 3-3,5 punktów, nigdy poniżej, jeśli zależy nam na dobrej kondycji loch prośnych i wysokim statusie zdrowotnym oraz dążeniu do wieloletniego użytkowania.

Warto też powiedzieć, że jeśli mamy gdziekolwiek szukać pierwszych oszczędności w naszej produkcji świń, to precyzyjne przygotowanie i staranna realizacja programu żywienia loch prośnych jest najlepszym do tego miejscem.

Lochy karmiące powinny zjadać dziennie dużą porcję specjalnie dla nich przygotowanej paszy. Duża porcja wcale nie oznacza, że lochy karmiące muszą mieć przez cały czas paszę w karmidle! Niestety, w wielu porodówkach można zauważyć, że w karmidłach dla loch cały czas zalega pasza, często zmieszana z wodą, przez co łatwo ulegająca fermentacji. Nie trzeba być wcale bardzo doświadczonym producentem, aby nie wiedzieć, że zalegająca resztki paszy, pozostające w karmidłach nawet przez kilka dni, łatwo ulegają zepsuciu i mogą być powodem poważnych zaburzeń pokarmowych u loch. Zdarza się też, że pracownik obsługujący lochy karmiące przed zadaniem kolejnej porcji paszy jest zmuszony do wyczyszczenia karmidła z niewyjedzonych resztek, przez co powstają niepotrzebne straty. Jeśli w porodówce mamy 20 loch karmiących, a za każdym kilkukrotnym odpasem w ciągu dnia trzeba usunąć z każdego karmidła tylko 0,5-0,8 kg paszy, to łącznie w ciągu tylko jednego dnia możemy wyrzucić nawet 50 kg bardzo cennej paszy! Rocznie, dla stada 140 loch (7 grup po 20 loch w grupie) niepotrzebnie stracimy ok. 1 tony paszy.

Co więc należy zrobić, aby uniknąć niepotrzebnych strat? W stadach liczących kilkadziesiąt loch można sobie pozwolić na dokładną ocenę kondycji każdej z loch i dość precyzyjnie określić wielkość dziennej dawki, a potem wielkość każdej z kilku porcji zmniejszając (lub zwiększając) ją w zależności od apetytu danej lochy. W tych fermach, gdzie indywidualna ocena każdej z loch wymagałaby poświęcenia zbyt dużo czasu, warto podzielić dzienną dawkę paszy na więcej mniejszych porcji: zamiast dzienną dawkę paszy podać lochom w trzech porcjach, można podać im tę sama ilość w czterech mniejszych porcjach.

Lochy z łatwością przyzwyczają się do częstszego spożywania mniejszych porcji paszy, nie będą „zmuszone” strawić dużej porcji paszy na jeden raz, a ponadto będzie im łatwiej „pokonać” problem niewielkiej porcji paszy, jaką będą otrzymywać po odsadzeniu prosiąt.  

Opr.: ACONAR