Ryszard Pleskot

Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa

Oddział Poznań

Systemy dogrzewania prosiąt w porodówkach, odchowalniach i warchlakarniach

Właściwy mikroklimat

Prosięta po urodzeniu praktycznie przez 3 dni nie posiadają systemu termoregulacji, dlatego producenci prosiąt i warchlaków w początkowej fazie ich życia i rozwoju muszą zapewnić im odpowiednią temperaturę pomieszczeń. Brak systemu zrównoważenia cieplnego organizmu, w pierwszych dniach życia prosiąt powoduje ich śpiączkę, która najczęściej kończy się śmiertelnym zejściem zwierzęcia. Aby wytworzył się własny system termoregulacji u prosiąt potrzeba na to około trzech tygodni życia. W tym czasie następuje szybki przyrost tkanki tłuszczowej od 1-16%, pojawia się również okrywa włosowa na powierzchni skóry. Dlatego przez cały czas dochodzenia do całkowicie sprawnego systemu termoregulacji, prosięta muszą być w sposób ciągły dogrzewane, szczególnie w okresie jesienno-zimowym a nawet wczesną wiosną. W pomieszczeniach porodówki, a szczególnie w kojcach porodowych, pojawiają dwa przeciwstawne problemy dotyczące odpowiednich temperatur powietrza dla loch karmiących i nowo narodzonych prosiąt.

Dla loch karmiących optymalna temperatura wynosi od 18-20ºC, natomiast wyższe zakresy powodują destrukcję w ich fizjologii, a także częste zakłócenia w laktacji. Natomiast dla prosiąt taka temperatura jest niewystarczająca, ponieważ w pierwszych trzech dniach życia wymagają one temperatury od 25 do 30ºC, którą do 14 dnia życia należy stopniowo obniżać do uzyskania 24ºC i utrzymywać ją do momentu odsadzenia. Od 28 do 56 dnia życia, temperatura powinna kształtować się w granicach 18-21ºC a prędkość ruchu powietrza nie powinna przekraczać 0,1 m/s. Zalecana wilgotność wynosić powinna dla prosiąt i warchlaków w granicach 50-60%. Dla ochrony prosiąt legowisko powinno być oddzielone od lochy z zachowaniem przy tym kontaktu wzrokowego lochy z prosiętami. W pomieszczeniu kojca porodowego na małej powierzchni musimy zatem wyodrębnić dwa odrębne miejsca temperaturowe (mikroklimaty), dla lochy karmiącej oraz dla prosiąt. Przy bezściołowym systemie utrzymania zaleca się, aby temperatura była o 2-4ºC wyższa, ponieważ prosięta na ściółce dodatkowo mogą się dogrzać, zagrzebując się w niej.

Tabela 1. Wartości temperatury (w ºC) dla poszczególnych zwierząt

W warunkach produkcyjnych uzyskanie odpowiedniej temperatury dla prosiąt sprawia wiele trudności. W związku z tym należy stosować indywidualne rozwiązania, w zależności od systemu utrzymania, rodzaju kojca porodowego, termoizolacji pomieszczenia, które pozwalają utrzymywać odpowiednią temperaturę tylko w strefie przebywania prosiąt, a nie w całym pomieszczeniu porodówki, co często spotkać można w praktyce.