dr n. wet. Piotr Kołodziejczyk

Gniezno

Terapia chorób świń – leki podawane do wody

Efektywność zwalczania chorób zwierząt w dużym stopniu zależy od kompleksowych działań profilaktycznych, obejmujących między innymi stosowanie ogólnych zabiegów sanitarnych oraz profilaktycznych. Pomimo coraz wyższego standardu zoohigienicznego chlewni oraz wzrastającego zainteresowania programami szczepień, opracowywanymi na podstawie badań przeglądowych stad, w niektórych sytuacjach stosowanie chemioterapeutyków jest jedyną drogą w postępowaniu lekarza weterynarii.

Asortyment antybiotyków dostępnych na polskim rynku jest bardzo szeroki, jednak optymalny wybór leku nie jest rzeczą prostą. Kliniczna skuteczność przeciwbakteryjnego działania każdego antybiotyku zależy bowiem od wielu czynników, w tym przede wszystkim od wrażliwości drobnoustrojów oraz kinetyki antybiotyku i zastosowanej odpowiedniej dawki.

Uzyskanie efektu farmakologicznego podczas stosowania antybiotykoterapii zależne jest w dużej mierze od znajomości stopnia wchłaniania leków do krwioobiegu i od sposobu ich rozmieszczenia w organizmie. Wchłanianie antybiotyku uwarunkowane jest z kolei drogą podania, postacią leku i jego właściwościami fizykochemicznymi. Z drugiej zaś strony, od szybkości i stopnia wchłaniania leku zależy czas, w którym osiągnie on największe stężenie w osoczu. Z tego też względu w przypadku zakażeń ogólnych nie poleca się stosowania np. antybiotyków aminoglikozydowych, ponieważ nie wchłaniają się one z przewodu pokarmowego lub też w przypadku zapalenia oskrzeli lepiej zastosować amoksycylinę niż ampicylinę bowiem ilość tej ostatniej w wydzielinie oskrzelowej jest czterokrotnie niższa.

Wrażliwość drobnoustrojów

Brak skuteczności niektórych antybiotyków spowodowany może być zróżnicowaną wrażliwością bakterii na chemioterapeutyki a także źle dobraną dawką leku lub, co częstsze, błędami przy wykonywaniu roztworu macierzystego leku do podania w wodzie do picia. Oporność, czyli cecha, dzięki której zarazek posiada zdolność namnażania się w obecności antybiotyku normalnie hamującego jego rozwój, może być właściwością naturalną lub nabytą.

Oporność naturalna jest wynikiem braku odpowiednich receptorów w komórce zarazka lub też spowodowana jest słabym powinowactwem danego antybiotyku do istniejącego receptora. Może być także związana np. z brakiem penetracji osłonek bakterii Gram-ujemnych przez antybiotyki glikopeptydowe lub ściany komórkowej niektórych bakterii przez aminoglikozydowe. Naturalna oporność bakterii na chemioterapeutyki jest cechą trwałą dla danego gatunku i występuje już przed jakimkolwiek kontaktem drobnoustrojów tego gatunku z antybiotykiem.