Mariusz Soszka

Doradca żywieniowy, Ostrówek

Ważyć, liczyć, zapisywać!

Niska opłacalności produkcji świń wymusza na producentach konieczność zwiększania efektywności chowu oraz rozsądnego ograniczania kosztów. Jednym z niezbędnych narzędzi służących do oceny aktualnej efektywności chowu jest szczegółowa ewidencja produkcji zawierająca wszelkie parametry produkcyjne uzyskiwane w chlewni.

Wielu producentów uważa, że „dobre czasy” dla produkcji świń minęły, niektórzy dodają, że bezpowrotnie, a ceny uzyskiwane za kilogram żywca w skupie nie są adekwatne do ponoszonych kosztów. Z drugiej strony, mamy w Polsce chlewnie, których właściciele twierdzą, że pomimo niskiej ceny żywca oni na produkcji świń zarabiają.

Wiadomo, że o opłacalności chowu nie decyduje wyłącznie cena uzyskiwana za kilogram mięsa wieprzowego w skupie, ale również ogólne koszty poniesione na jego wyprodukowanie. Z licznych rozmów z rolnikami prowadzonych w trakcie spotkań szkoleniowych oraz w indywidualnych gospodarstwach wynika, że pomimo stale poruszanej w prasie branżowej, czy na różnego rodzaju szkoleniach, tematyki liczenia kosztów produkcji na dzień dzisiejszy tylko nieliczni producenci są świadomi wielkości nakładów, jakie ponoszą na wyprodukowanie kilograma mięsa i tylko oni wiedzą czy produkcja świń w ich gospodarstwie jest opłacalna.

Należy zdać sobie sprawę, że w niedalekiej przyszłości, na rynku pozostaną wyłącznie producenci, którzy kontrolują efekty produkcyjne osiągane zarówno w zakresie rozrodu, jak również odchowu prosiąt i tuczu. Tylko tacy producenci będą posiadali dane produkcyjne umożliwiające kontrolowanie efektywności i opłacalności chowu w powtarzalnych okresach.

Analiza tych danych jasno wskaże miejsca – rezerwy, których wykorzystanie może przyczynić się do ograniczenia kosztów produkcji oraz umożliwi podejmowanie racjonalnych decyzji produkcyjnych, przez co wpłynie na ograniczenie występowania sytuacji kryzysowych, ułatwi przewidywanie efektów oraz planowanie długofalowego rozwoju.

Ewidencja produkcji, czyli wszystko, co jest potrzebne do oceny prawidłowości i efektywności chowu

Producenci świń pytani o efekty produkcyjne uzyskiwane w swoich chlewniach, m.in. o liczbę prosiąt żywo i martwo urodzonych, odsadzonych, padłych do 7 dnia życia, padłych do odsadzenia w ogromnej większości nie są w stanie udzielić rzetelnych informacji. Jeszcze więcej trudności sprawiają odpowiedzi na temat masy ciała urodzonych i odsadzonych prosiąt oraz przyrostów dobowych osiąganych w poszczególnych etapach tuczu.

Często na kłopotliwe, licznie zadawane pytania producenci mają jedną odpowiedź, mianowicie że nie mają czasu i możliwości, aby wykonywać wszelkie pomiary i rejestrować wszystkie parametry. Okazuje się jednak, że ogromną większość danych potrzebnych do ewidencji produkcji można pozyskać bez wprowadzania wielu dodatkowych czynności w przypadku, kiedy uda nam się odpowiednio zorganizować pracę.

W celu oszacowania efektywności i opłacalności prowadzonego chowu świń każdy producent powinien systematyczne i dokładne prowadzić obserwacje i dokonywać następujących pomiarów:

·         liczba loch powtarzających ruję, liczba poronień, częstotliwość oproszeń;

·         liczba prosiąt urodzonych żywo i martwo;

·         masa miotu lub pomiar indywidualnej masy ciała każdego prosięcia;

·         wielkość upadków prosiąt do 7 dnia życia wraz ze wskazaniem ich przyczyn;

·         masa miotu lub pomiar indywidualnej masy ciała każdego prosięcia w 28 dniu życia;

·         wielkość upadków prosiąt do 28 dnia życia wraz ze wskazaniem ich przyczyn;

·         zużycie paszy w poszczególnych fazach odchowu;

·         straty zwierząt z odnotowaniem ich przyczyn,

·         pomiar masy ciała przed ubojem,

·         pomiar mięsności po uboju.

Dodatkowo, na bieżąco powinien być prowadzony monitoring stanu zdrowia i zachowania loch, prosiąt i tuczników.