Paweł Bieliński

Woda wodzie nierówna…

W najbardziej upalne dni w roku wielu hodowców zdaje sobie sprawę, że dla świń to trudny okres, podczas którego często spada pobranie paszy, przez co pogarszają się wyniki tuczu, wiele zwierząt pada z przegrzania, co dodatkowo podnosi koszty produkcji.

Bardzo ważna w tym okresie jest woda i stały dostęp do niej.

Woda jest najbardziej niezbędnym składnikiem pokarmowym w żywieniu zwierząt i musi być rozpatrywana z dużą uwagą, ponieważ zbyt często jest pomijany jej ogromny wpływ na zdrowie i wyniki produkcyjne uzyskiwane przez zwierzęta. Absolutnie czysta woda nie występuje w przyrodzie i zwykle zawiera wiele różnych związków, na których ilość mają wpływ: wody gruntowe wpływające ze skały, rodzaj gleby i czas jaki woda gromadzi się w warstwie wodonośnej. Dlatego jakość wód gruntowych i powierzchniowych (np. stopień chemicznego, mikrobiologicznego i innego zanieczyszczenia) jest bardzo zróżnicowana, w zależności od wielu czynników, w tym od głębokości warstwy wodonośnej.

Jakość wody

Jakość wody wpływa na spożycie paszy i zdrowie zwierząt, i jest zwykle określana według mikrobiologicznych i chemicznych kryteriów oceny. Woda może zawierać wiele mikroorganizmów, w tym bakterie, wirusy, glony, pierwotniaki, a także jaja lub cysty pasożytów. Nie wszystkie mikroorganizmy stanowią zagrożenie dla zdrowia zwierząt, jednak gdy występują w zbyt dużej ilości a zwłaszcza bakterie takie jak Salmonella spp., Vibrio cholerae, Leptospira spp. i E. coli mogą świadczyć o tym, że woda jest gorszej jakości i stanowi potencjalne zagrożenie dla zdrowia, zwłaszcza młodych świń. Dopuszczalna ilość bakterii w jednostce wody wygląda następująco: E. coli i Staphylococcus spp. nie mogą być obecne w 100 ml wody, Salmonella nie może być obecna w 5 l, Enterovirus w 10 l, a wskaźnik dotyczący bakterii z rodzaju Clostridium to nie więcej niż 1 spora w 20 ml.

Ponadto, higiena wody uznana jest za istotny aspekt szeroko rozpowszechnionego w Europie żywienia świń na mokro. Rurociągi muszą być utrzymywane w czystości, w przeciwnym razie pozostałości w tych rurociągach noga stać się doskonalą pożywką dla bakterii i grzybów. W metodach czyszczenia, które dały dobre wyniki w układach żywienia na mokro wykorzystuje się substancje będące kombinacją nadtlenku wodoru i kwasów organicznych. Dwutlenek chloru może być cennym narzędziem do tworzenia wysokiej jakości wody i może stanowić poważną alternatywę dla chloru wykorzystywanego w niektórych systemach dystrybucji wody. Może on dezaktywować wiele bakterii, wirusów i pierwotniaków chorobotwórczych bez tworzenia produktów ubocznych.

Także niektóre związki chemiczne zawarte w wodzie są ważne i mogą być toksyczne dla zwierząt. Ich krótkookresowe lub długookresowe przyjmowanie przez zwierzęta, zależnie od wieku, stanu zdrowia może spowodować szereg zaburzeń gospodarki kationowo-anionowej. Spożycie szkodliwych substancji nie może spowodować znacznych strat w przyroście zwierząt, może natomiast być przyczyną uszkodzeń komórek, wyrażających się w rezultacie zwiększoną podatnością na choroby. Dopuszczalne granice występowania tych związków podano w tabelach 1 i 2.