Skróty wybranych artykułów z „Trzody Chlewnej” nr 4/2014

Zygmunt Pejsak

Państwowy Instytut Weterynaryjny – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach

Zasady i uwarunkowania umożliwiające obrót trzodą chlewną i mięsem z obszaru zakażonego i buforowego w odniesieniu do ASF

Afrykański pomór świń (ASF) jest chorobą zakaźną i zaraźliwa, występującą wyłącznie u świń i dzików. W okresie ostatnich 30 lat ASF występuje i występował w wielu krajach świata, w tym Europy. Aktualnie stwierdza się tą zarazę przede wszystkim w Rosji, ale także na Białorusi. Przypadki i ogniska ASF wykryto również na Ukrainie i na Litwie.

Czynnikiem etiologicznym choroby jest wirus ASF (ASFV). Drobnoustrój ten nie jest chorobotwórczy dla ludzi i innych gatunków zwierząt. Natomiast zakażenie świń lub dzików tym wirusem prowadzi do ich padnięcia najczęściej w okresie do 10 dni po infekcji zwierząt; niekiedy w czasie 4-19 dni po zakażeniu. Objawom klinicznym ASF, które pojawiają się około 5-8 dni po infekcji zawsze towarzyszy gorączka.

U większości zakażonych świń najczęstszym i najbardziej charakterystycznym objawem klinicznym choroby jest sinica skóry w różnych częściach ciała; przede wszystkim na uszach, podbrzuszu i udach. Wystąpienie ASF powoduje, że kraj, w którym stwierdzono tą chorobę traci możliwość eksportu świń i mięsa do innych państw.

W przypadku Unii Europejskiej (UE) obowiązuje regulacja mówiąca, że nie cały kraj, ale tylko region, w którym stwierdzono ASF traci prawo eksportu.

By problem mógł być odniesiony wyłącznie do regionu, kraj powinien spełniać szereg uwarunkowań, w tym uwzględnione muszą być warunki: bezwzględnego nadzoru nad obrotem trzodą chlewną oraz przestrzegania zasad bioasekuracji w chlewniach zlokalizowanych na obszarze, w którym stwierdzono ASF.

W lutym br. wykryto w Polsce – w powiecie sokólskim, województwie podlaskim – 2 przypadki ASF u padłych dzików; znalezionych przypadkowo w pobliżu granicy z Białorusią. Obecność kwasu nukleinowego wirusa ASFV u padłych dzików wykryto w Państwowym Instytucie Weterynaryjnym – Państwowym Instytucie Badawczym w Puławach. 

Po stwierdzeniu wspomnianych 2 przypadków ASF w Polsce, wprowadzono, na części obszarów 3 województw (podlaskie, lubelskie, mazowieckie) – „obszar buforowy” regulacje, które w sposób zasadniczy wpłynęły na zdecydowane ograniczenie obrotu trzodą chlewną. Sytuacja ta spowodowała wiele napięć społecznych, co w następstwie wpłynęło na podjęcie przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Główny Inspektorat Weterynaryjny działań zmierzających do zmiany wprowadzonych wcześniej uregulowań.

Merytoryczną podstawą zmiany regulacji były między innymi wyniki tysięcy badań laboratoryjnych, które wskazywały, że poza wspomnianymi 2 przypadkami nie ma ani jednego dowodu na występowanie ASFV w naszym kraju.