Krzysztof Lipiński

Katedra Żywienia Zwierząt i Paszoznawstwa

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Znaczenie siary w żywieniu prosiąt

Wielkość produkcji siary i mleka ma podstawowe znaczenie dla przeżywalności oraz wzrostu prosiąt w okresie przed i po odsadzeniu od, a wielkość spożycia siary decyduje o przeżywalności w okresie pierwszych dni po urodzeniu.

Mleko matki jest wyłącznym pokarmem prosiąt w pierwszych dniach życia. Nowo narodzone prosięta dla prawidłowego rozwoju wymagają odpowiedniej ilości siary w ciągu kilku godzin po urodzeniu, a następnie odpowiedniej ilości mleka przynajmniej przez pierwsze 3 dni życia. Ilość i jakość siary i mleka decydują o wynikach odchowu prosiąt. Siara jest głównym czynnikiem decydującym o przeżywalności i rozwoju prosiąt, dostarczając przeciwciał istotnych w odporności prosiąt i energii potrzebnej w procesach termoregulacji i wzrostu. Wpływa również na rozwój przewodu pokarmowego i regulację poziomu glukozy we krwi. Wzrost masy ciała przez pierwsze 24 godziny po urodzeniu zależy od wielkości pobrania siary, a wczesna śmiertelność prosiąt jest w dużej mierze związana z niedostatecznym pobraniem siary, która jest źródłem energii i przeciwciał. W badaniach wykazano, że 82% prosiąt, które nie pobrały odpowiedniej ilości siary nie przeżyło pierwszych 3 dni życia.

Poprawa przeżywalności prosiąt może być osiągnięta przez zwiększenie pobrania siary, co zależy od zdolności loch do produkcji siary i prosiąt do jej pobrania. Produkcja siary rozpoczyna się przed porodem i trwa do 48 godz. po porodzie. W czasie laktacji siara jest stopniowo przekształcana w mleko, a proces ten rozpoczyna się już podczas pierwszych 12 godz. po porodzie.

Produkcja siary jest bardzo zróżnicowana pomiędzy lochami. W badaniach wykazano, że w okresie pierwszych 24 godz. po porodzie średnia produkcja siary wynosiła 3,67 kg (od 1,91 do 5,31 kg). Produkcja siary nie jest związana z wielkością miotu (w odróżnieniu od produkcji mleka), mają na nią natomiast wpływ inne czynniki, takie jak: kolejność miotu, czas porodu, status zdrowotny i żywienie loch oraz genotyp. Na wielkość produkcji siary ma również wpływ masa urodzonych prosiąt oraz zróżnicowanie miotu. Prosięta charakteryzujące się większą masą ciała w większym zakresie stymulują lochy do produkcji siary (Devillers i in. 2007). Wyniki innych badań wskazują, natomiast, że lochy mające różniące się wielkością i masą mioty odznaczają się podobną produkcją siary (Quensel, 2011). Wzrost liczby prosiąt martwo urodzonych ma natomiast negatywny wpływ na produkcję siary. Zwiększona  produkcja siary może być uzyskana poprzez ograniczenie stresu przed, w trakcie i po porodzie, istotne znaczenie ma również nieograniczony dostęp loch do wody.